De kajak gleed door water zo helder dat ik de koraaltuinen 15 meter onder mij kon zien bewegen met de stroming. Het was mijn derde week in Palau’s Rock Islands Southern Lagoon, en na 445 eilanden verkend te hebben over twaalf jaar, bleef dit smaragdgroene paradijs me verbazen. Tussen de kalkstenen pilaren door, elk bedekt met jungle zo dicht dat je de rotsen eronder nauwelijks zag, voer ik naar wat lokale gidsen Chelbacheb noemen—de plek waar de oceaan zichzelf opnieuw uitvindt.
Wat Palau onderscheidt van elke andere tropische bestemming die ik ken, is niet alleen de schoonheid. Het is de radicale keuze voor bescherming boven groei. Waar de Malediven 1,7 miljoen bezoekers per jaar verwelkomt, ontvangt Palau er amper 90.000. Dat verschil voel je onmiddellijk: geen jetski’s die de stilte doorbreken, geen hotelketens die de kustlijn domineren, geen plastic flessen die op stranden spoelen.
Het enige plekje ter wereld met stekelloze kwallen
In Jellyfish Lake, een van de 52 afgesloten zeemerenlagunen binnen het labyrint van eilanden, zwom ik tussen miljoenen gouden kwallen die 12.000 jaar geleden geïsoleerd raakten van de oceaan. Hun stekcellen verdwenen door evolutie—zonder roofdieren hadden ze hun verdediging niet meer nodig. Nu bewegen ze dagelijks van oost naar west, volgend de zon om hun symbiotische algen te voeden.
De biologen die ik sprak noemden het “een laboratorium voor evolutie in real-time”. Binnen deze meren ontwikkelden zich vijf nieuwe ondersoorten van Mastigias papua kwallen, elk aangepast aan hun specifieke meer. De dichtheid aan bioluminescente dinoflagellaten bereikt hier 700.000 organismen per liter—vergelijkbaar met Puerto Rico’s beroemde Mosquito Bay, maar dan midden in de openoceaan in plaats van beschutte mangroves.
“Toen ik voor het eerst tussen de kwallen zwom, voelde het alsof ik door een levende melkweg dreef—elk lichaam glansde goud in het zonlicht dat door het water filterde.”
De bescherming van dit wonderlijke ecosysteem vraagt om respect. Elke bezoeker moet bij aankomst de Palau Pledge ondertekenen—een verklaring waarin je belooft het milieu te beschermen. Het is ’s werelds eerste verplichte eco-toerisme belofte op immigratieniveau, en geen symbolisch gebaar: overtredingen kunnen leiden tot boetes of deportatie.
Waar de Malediven waren voordat Instagram ze vond
Als je Palau vergelijkt met de Malediven, zie je wat massatoerisme doet met paradijselijke plekken. Beide hebben turkoois water, koraalriffen en palmbomen. Maar waar de Malediven resortketens bouwden op kunstmatige eilanden, blijven Palau’s 445 eilanden volledig onbewoond. Geen hotels, geen restaurants, geen infrastruur—alleen jungle, strand en zee.
De toegangsprijs van €50 voor tien dagen Rock Islands-vergunning houdt veel massatoeristen weg, maar financiert wel mariene bescherming. Palau werd in 2009 ’s werelds eerste haaienheiligdom en verbood in 2020 rifschadelijke zonnebrandcrèmes volledig. Deze wetgeving werkt: de biodiversiteit per hectare ligt hier 90% hoger dan in de meeste Pacifische atollen.
Vergelijkbare beschermingsniveaus vind je in Puerto Rico’s Vieques, waar bioluminescentie-bescherming prioriteit kreeg, of in Cuba’s Cayo Blanco dat massatoerisme weert. Maar Palau gaat verder: zelfs Madagaskars meest exclusieve eilanden met hun 25 villa’s hebben permanente bewoning—Palau’s Rock Islands niet.
Wat de reisgidsen je niet vertellen
De beste manier om de lagune te ervaren is via Koror, Palau’s grootste stad met amper 11.000 inwoners. Vanuit hier vertrekken dagelijks kajaktrips naar Milky Way Lagoon, waar de bodem bedekt is met witte modder rijk aan mineralen—lokale vrouwen gebruiken het al eeuwen als natuurlijke huidverzorging.
Bezoek tussen december en april voor kalmer weer en beste zicht onder water. Vroege ochtend biedt de mooiste lichtval tussen de kalksteenformaties. Boek lokale gidsen via gemeenschapscoöperaties in plaats van internationale touroperators—zij kennen de verborgen inhammen waar dugongs grazen en zeeschildpadden nesten.
Op de 680 Night Market in Koror proef je authentieke Palauaanse keuken: papaja in kokosmelk, gegrilde papegaaivis, tapioca-desserts. Hier vertelden ambachtslieden me over houtsnijtradities die 3.000 jaar teruggaan, bewaard in grotten met rotstekeningen verspreid over de eilanden.
Na twaalf jaar en honderden eilanden wereldwijd, blijft Palau’s Rock Islands me herinneren waarom ik begon met reizen. Niet voor de foto’s of het comfort, maar voor die zeldzame momenten waarop je begrijpt hoe klein we zijn—en hoe waardevol wat we nog niet hebben verwoest. Sarah en ik hebben Emma beloofd dat we hier terugkomen als ze ouder is. Sommige plekken verdienen meerdere levens om te begrijpen.