De zon zakt achter de duinen en ik sta bij een kamp dat letterlijk lijkt op de set van Gladiator. Niet omdat het nep is, maar omdat 50 kilometer verderop Atlas Studios staat — de plek waar Russell Crowe daadwerkelijk in het zand vocht. Dit kamp bij Merzouga kost me €120 per nacht, inclusief privégids, tagine-diner en een hemelsessie waar mijn dochter Emma van zou dromen. Vier uur geleden landde ik op Marrakech Menara Airport. Nu zit ik op een Berber-tapijt met thee die naar munt en tijd smaakt.
Youssef, die dit kamp runt met zijn familie, vertelt dat Atlas Studios de grootste filmset ter wereld is — 322.000 vierkante meter waar sinds 2000 meer dan 50 grote films zijn opgenomen. Gladiator, Game of Thrones, Lawrence of Arabia — allemaal hier. Maar in Dubai betaal je €300+ per nacht voor woestijnresorts die meer op spa’s lijken dan op echte ontdekkingen.
Dit is geen themapark, maar een levend erf van 1.200 jaar
Het verschil zit niet in luxe — mijn tent heeft een eigen badkamer en zonnepanelen voor de verlichting. Het zit in wat er gebeurt tussen zonsondergang en ontbijt. Youssef neemt me mee naar het broodoven waar zijn moeder dagelijks bakt volgens een recept dat ze van haar grootmoeder leerde. De theeceremonie duurt 15 minuten omdat elke beweging betekenis heeft — hoogte van schenken, aantal gieten, moment van proeven.
In een Wadirum-kamp in Jordanië betaal je vergelijkbare prijzen maar met groepen van 80+ gasten. Hier zijn we met maximaal 30 mensen verspreid over tenten die eruitzien als kleine paleizen. Sarah zou de tapijten fotograferen — handgeweven met symbolen die verhalen vertellen over droogte, water en sterren.
“Ik boekte dit kamp zonder verwachtingen en verliet het met het gevoel dat ik een familie had gevonden, niet zomaar een hotel bezocht.”
De Erg Chebbi-duinen strekken zich 22 kilometer uit, 5 kilometer breed — een natuurlijk amfitheater dat ’s ochtends goudkleurig gloeit en ’s avonds bordeauxrood wordt. De kameltocht naar het hart ervan duurt 90 minuten, begeleid door een gids die elk duin bij naam kent. Sommige maken geluid als je eroverheen loopt — de lokale naam is “zingende duinen” omdat de wind door het zand harmonieën creëert.
Wat Atlas Studios voor films doet, doet deze hemel voor sterren
Rond 22:00 uur leiden ze me naar het hoogste duin. Geen telescoop nodig. De Melkweg ligt als een rivier over ons heen — Bortle Class 1, de helderste hemel van Noord-Afrika. Een Berber-astronoom wijst naar de Poolster en legt uit hoe zijn overgrootouders ermee navigeerden tijdens karavanereizen naar Timbuktu, 3.200 kilometer zuidwaarts.
In Dubai zie je poolverlichting en airconditioningunits. Hier zie je waarom oude reizigers de woestijn “de bibliotheek van de hemel” noemden. Emma zou me vragen waarom we dit niet elke zomer doen. Sarah zou het opnemen voor haar volgende expositie.
De volgende ochtend probeer ik sandboarden op een duin van 150 meter hoog. Youssef lacht als ik val, helpt me overeind en zegt dat zijn zoon van 7 jaar — dezelfde leeftijd als Emma — dit doet sinds hij kan lopen. We delen verhalen over kinderen, over wat betekenisvol reizen hen leert, over hoe deze duinen er over 100 jaar nog steeds zullen zijn als we ze respecteren.
Wat de reisgidsen je niet vertellen
Boek rechtstreeks bij familie-kampen zoals Sunrise Palace Merzouga of vraag lokale gidsen in Ouarzazate om aanbevelingen. 80% van je geld bereikt dan de gastheren, versus 30% via grote boekingsplatforms. De beste maanden zijn maart tot mei en september tot november — 22°C ’s nachts, 28°C overdag, perfect voor wandelen zonder extreme hitte.
Vermijd juli-augustus als je niet van 40°C+ houdt. In oktober valt het Erfoud Date Festival samen met perfecte weersomstandigheden en 40% minder toeristen dan in de winter. Prijzen stijgen met 30% vanaf november dus oktober is het geheim van locals.
Pak lagen — de woestijn koelt ’s nachts snel af. Breng een zaklamp, ook al heeft het kamp verlichting. Vraag toestemming voor foto’s van mensen. Leer drie woorden Berber: azul (hallo), tanmirt (bedankt), ighf (hoofd, maar ook respect). Youssef glimlachte breed toen ik ighf zei na het diner.
Deze kampen liggen niet in de middle of nowhere — 4 uur rijden van Marrakech via een geasfalteerde snelweg, visum-vrije toegang voor Amerikanen, Britten en Australiërs. Toch voelt het alsof je een wereld binnenstapt die haar eigen ritme bewaart, waar films worden gemaakt omdat de realiteit al cinematisch is, waar €120 je geen luxe koopt maar toegang tot verhalen die je niet vergeet.
Sarah zou zeggen dat dit het soort plek is waar je niet naartoe gaat om te ontsnappen, maar om aan te komen. Emma zou vragen wanneer we terugkomen. Ik zou antwoorden: zodra we klaar zijn met de andere verborgen juweeltjes die geschiedenis tot landschap maken, zoals bergdorpen die Moorse erfenis bewaren of eilanden waar 25 villa’s authenticiteit beschermen. Boek voor de winterdrukte komt.