De stille straten van Pyrgos wikkelen zich als een doolhof rond me heen terwijl ik omhoog klim naar het hoogste punt van dit 350 meter hoge dorp. Het is een verbluffende ontdekking die bijna 9 op de 10 Santorini-bezoekers missen. Terwijl toeristen zich verdringen in overvolle Oia voor die ene instagramfoto, verbergt deze vroegere hoofdstad van Santorini een schat die alle statistieken tart: meer dan 40 kerken en kapellen in één compact dorp tegenover slechts 5 hoofdattracties in het beroemde Oia.
De ochtendzon werpt lange schaduwen over witgekalkte muren terwijl ik de steile traptreden bestijg. Een lokale man knikt vriendelijk terwijl hij zijn deur veegt. Het voelt alsof ik een tijdcapsule heb betreden naar het authentieke Santorini dat bestond vóór de cruise-invasies.
De Vergeten Hoofdstad met 8x Meer Religieuze Monumenten
Tot 1800 was dit dorp – niet Fira of Oia – de onbetwiste hoofdstad van Santorini. De bewijzen hiervan zijn overal zichtbaar in de vorm van een buitengewone dichtheid aan religieuze bouwwerken. Op elke hoek en in elke steeg ontdek je een nieuwe kapel, sommige niet groter dan een kleine kamer.
Het 13e-eeuwse Venetiaanse kasteel (Kasteli) torent boven alles uit. Als enige van de vijf Venetiaanse forten op het eiland dat nog volledig toegankelijk is, biedt het een uniek inzicht in de strategische waarde die deze locatie ooit had. Vanaf hier kon men aanvallen van piraten van mijlen ver zien aankomen.
De Theotokaki-kerk, gebouwd in de 10e eeuw, is een van de oudste religieuze structuren op Santorini. Het zou perfect passen tussen de historische monumenten van dit Maltese dorp van 14.004 inwoners, maar hier ligt het verborgen tussen smalle straatjes die amper op Google Maps verschijnen.
San Gimignano van de Egeïsche Zee
Terwijl ik verder klim naar het hoogste punt, realiseer ik me waarom kenners Pyrgos het “San Gimignano van de Egeïsche Zee” noemen. Net als dat Toscaanse stadje bewaart het zijn middeleeuwse integriteit, compleet met nauwe, windende straatjes die ooit ontworpen waren om aanvallers te verwarren.
De architecturale gelijkenissen met Franse vestingstadje van 2200 inwoners zijn opvallend, maar met één cruciaal verschil: hier zijn de muren witgekalkt in plaats van van natuursteen, waardoor het zonlicht weerkaatst met een intensiteit die je alleen in de Cycladen vindt.
“Ik kom hier al 30 jaar. Vroeger kende niemand dit dorp. Nu begrijpen slimme reizigers eindelijk dat hier de échte ziel van Santorini te vinden is. In Oia sta je schouder aan schouder met honderden anderen voor één foto, hier heb je dezelfde uitzichten bijna voor jezelf.”
Sinds 1995 heeft Pyrgos de status van officieel monument, wat het heeft beschermd tegen de commercialisering die andere delen van het eiland heeft overgenomen. Terwijl Nederlandse dorp van 2480 inwoners was 602 jaar lang Europa’s kleinste onafhankelijke vorstendom, had Pyrgos zijn eigen korte periode van politieke dominantie die eindigde in 1800, toen de hoofdstad naar Fira verhuisde.
Wat de reisgidsen je niet vertellen
De beste tijd om Pyrgos te bezoeken is vroeg in de ochtend of laat in de middag. Niet alleen vermijd je dan de middaghitte, maar ook de dagelijkse stroom tourbussen die tussen 11:00 en 15:00 korte stops maken. Kom na 16:00 en je hebt het dorp praktisch voor jezelf.
Parkeer in het openbare parkeerterrein aan de rand van het dorp (gratis, in tegenstelling tot de €20/dag in Oia). Vanaf daar is alles te voet bereikbaar – het dorp is compact genoeg om in 45 minuten volledig te verkennen, hoewel ik aanraad minstens 2 uur uit te trekken.
Voor de ultieme lokale ervaring, bezoek het Kantouni restaurant. Locals verzekeren me dat het de beste moussaka van het eiland serveert, en tegen €12 in plaats van de €25 die je in Oia betaalt. Tijdens Goede Vrijdag transformeert het dorp compleet wanneer duizenden olielampen simultaan worden aangestoken in een ritueel dat nergens anders op de Griekse eilanden plaatsvindt.
Terwijl ik afdaal van het kasteel, denk ik aan hoe Sarah hier vorig jaar urenlang fotografeerde, gefascineerd door het licht dat tussen de smalle straatjes viel. Dit is het soort plaats dat je verandert – niet door overweldigende grandeur, maar door authentieke momenten die onmogelijk zijn in overtoeristische locaties. In Pyrgos vind je nog steeds het Santorini waar Grieken trots op zijn, verstopt in het volle zicht op slechts 5 kilometer van de drukke hoofdstad. Voor wie de moeite neemt om voorbij de postkaartbeelden te kijken, wacht hier een veel rijkere beloning.