De zoete geur van suiker en pepermunt verwelkomt me terwijl ik door de smalle straatjes van Gränna wandel. Het is vroeg in de ochtend en de ochtenddauw hangt nog over het Vätternmeer, Zwedens op één na grootste meer. Dit pittoreske dorpje met slechts 2.649 inwoners heeft iets bijzonders: het telt maar liefst 20 snoepwinkels. Dat is één winkel per 132 inwoners – een verhouding die je nergens anders in Europa vindt. Maar waarom trekt dit minidorp jaarlijks duizenden bezoekers? Het antwoord ligt in de iconische rood-wit gestreepte zuurstokken die hier al sinds 1859 worden gemaakt.
Het kleinste snoepparadijs van Europa
Gränna is de officiële geboorteplaats van ‘Polkagris’ – de traditionele Zweedse zuurstok. Het verhaal begint bij Amalia Eriksson, een weduwe die in 1859 als eerste vrouw een handelsvergunning kreeg om snoep te maken. Ze creëerde de rood-witte stokken om haar dochter te helpen bij verkoudheid.
Vandaag staat dit dorpje bekend als hét zuurstokcentrum van Scandinavië. Wat Murano is voor glas en Grasse voor parfum, is Gränna voor handgemaakte zuurstokken. Terwijl ik door de hoofdstraat loop, zie ik hoe achter grote ramen ambachtslieden het suikermengsel trekken en draaien tot perfecte spiralen.
De aantrekkingskracht is duidelijk: hier produceert men meer dan 60 verschillende smaken Polkagris. Van klassieke pepermunt tot onverwachte combinaties met Zweedse bosbessen en zelfs zeezout-drop. Een lokale producent vertelt me dat ze jaarlijks ongeveer 250.000 zuurstokken maken – allemaal met de hand.
In tegenstelling tot populaire toeristische bestemmingen in Finland, heeft Gränna zijn authenticiteit weten te bewaren. Geen grote commerciële ketens, maar familiebedrijven die soms al vier generaties bestaan.
Waarom 2025 het jaar van Scandinavische ontdekkingen wordt
Als reisexpert voorspel ik dat Gränna in zomer 2025 doorbreekt bij internationale reizigers. De trend naar authentieke ambachtelijke bestemmingen groeit wereldwijd. Sinds de pandemie zoeken reizigers steeds meer naar betekenisvolle ervaringen in plaats van massatoerisme.
In Gränna kan je niet alleen proeven, maar ook zelf leren maken. Bij workshops zoals bij Polkapojkarna krijg je het volledige ambachtelijke proces te zien. “De kunst van het suikertrekken is als een soort meditatie,” vertelt een workshop-deelnemer me. “Het vereist precisie, geduld en een beetje magie.”
“Ik bezocht eerst Hallstatt in Oostenrijk, maar daar voelde ik me één van de duizenden. Hier in Gränna voel je je speciaal. De suikermakers kennen je na één bezoek bij naam en laten je proeven van experimenten die nog niet in de winkel liggen.”
Net zoals sommige Oostenrijkse dorpen hun koninklijke geheimen koesteren, bewaart Gränna zijn suikertraditie met trots. Het dorp heeft een perfecte balans tussen toerisme en dagelijks leven gevonden, iets wat zeldzaam wordt in Europa.
De trend voor 2025 wijst op een toenemende interesse in bestemmingen die een zintuiglijke ervaring bieden. Met een gemiddelde temperatuur van 22°C in de zomer en 18 uur daglicht, biedt Gränna perfecte omstandigheden voor zowel zoete ontdekkingen als natuurverkenning.
Wat de reisgidsen je niet vertellen
De meeste bezoekers komen vanuit Stockholm, maar de slimste route is via Jönköping Airport op slechts 35 minuten rijden. Parkeren is gratis aan de zuidkant van het dorp, waar ook het minste toeristen komen.
Bezoek de snoepwinkels in de vroege ochtend (vóór 10:00) om demonstraties zonder drukte te zien. Veel winkels bieden dan ‘ochtendspecials’ met kleine kortingen die niet vermeld staan.
Na je zoete ontdekkingstocht raad ik aan om de 144 treden van de Tegnértoren te beklimmen voor een adembenemend uitzicht over het meer. Of maak een korte trip naar het nabijgelegen Visingsö-eiland, bereikbaar per veerboot, voor een perfecte dagexcursie.
Terwijl ik terug wandel langs het glinsterende Vätternmeer, besef ik dat Gränna de belichaming is van wat Zweden ‘lagom’ noemt – precies genoeg. Niet te groot, niet te klein, niet te toeristisch, niet te afgelegen. Mijn dochter Emma zou de snoepwinkels geweldig vinden, denk ik, terwijl ik een laatste polkagris proef. Dit is een van die zeldzame plekken die je wilt delen én voor jezelf wilt houden – een perfecte zoete contradictie.