Ik stap uit mijn huurauto en kijk op naar het silhouet van een perfecte middeleeuwse heuvelstad. Een vroege ochtenddamp hangt nog over de Tibervallei terwijl de zon langzaam de 17.000 inwoners van Todi wakker kust. De helling voor me, 400 meter boven zeeniveau, is bezaaid met kerken en paleizen die meer dan 70% van het historische centrum beslaan. Ik voel meteen waarom deze verborgen parel in 2025 de krantenkoppen gaat halen.
Na jaren van reizen door overvolle Italiaanse bestemmingen, voel ik hier iets zeldzaams: authenticiteit zonder compromissen. Terwijl ik de smalle straatjes betreed, fluistert de geschiedenis in mijn oor: “Je hebt het gevonden.”
Het volgende Italiaanse juweel dat in 2025 doorbreekt
Todi’s opkomst als trend voor 2025 is geen toeval. In een post-pandemische wereld zoeken reizigers steeds meer naar bestemmingen waar authenticiteit en rust samenkomen. Dit Umbrische stadje biedt precies dat, met een dichtheid aan monumenten die de meeste Toscaanse stadjes overtreft.
Wandelend door de Via del Prione, een smalle klimmende steeg, ontdek ik waarom kenners dit de nieuwe hotspot noemen. Elke bocht onthult een nieuw panorama, elke deur verbergt een ambachtelijke winkel. Sarah, mijn vrouw, legt alles vast met haar camera, terwijl locals ons begroeten alsof we buren zijn.
De trend naar alternatieve Italiaanse bestemmingen zie je ook in andere opkomende Europese eco-bestemmingen, maar Todi voegt een unieke dimensie toe: een perfecte balans tussen cultuurerfgoed en levende gemeenschap.
Het Piazza del Popolo, het centrale plein, klopt als het hart van de stad. Vroege koffiedrinkers zitten onder middeleeuwse arcades terwijl marktverkopers hun kraampjes opzetten. “Deze stad bewaart iets wat veel plaatsen hebben verloren,” vertelt de barista me terwijl hij een perfecte espresso serveert.
Een authentiek alternatief voor Rome’s drukte
Wat Todi onderscheidt is niet alleen haar schoonheid, maar de relatieve onbekendheid. Terwijl Rome in 2025 naar verwachting 30 miljoen bezoekers zal ontvangen, blijft Todi een oase van rust. Net zoals bepaalde Griekse dorpen met architecturale parels bewijst dat Europa vol verborgen schatten zit.
De Santa Maria della Consolazione, een renaissancekerk mogelijk ontworpen door Bramante, zou in Rome overrompeld zijn met toeristen. Hier bewonder ik haar in stilte, met alleen het geluid van zwaluwen die rond de koepel cirkelen.
“Ik kom hier al twintig jaar elke zomer. Vroeger dacht ik dat ik een geheim bewaarde, maar nu ben ik blij dat meer mensen de magie van Todi ontdekken, zolang het maar op deze respectvolle manier gebeurt.”
Deze opmerking van een grijzende man op een bankje vat perfect samen wat Todi in 2025 zo bijzonder maakt. Het is een bestemming die, samen met opkomende ambachtelijke centra in Europa, de toekomst van authentiek reizen vertegenwoordigt.
Vanuit Piazza Garibaldi kijk ik uit over een landschap dat lijkt op Toscane, maar zonder de busladingen toeristen. De vallei strekt zich uit in alle richtingen, met wijngaarden en olijfbomen die het landschap sieren zoals ze dat al eeuwen doen.
Wat de reisgidsen je niet vertellen
Voor de beste ervaring, kom aan via de SP382 vanuit het noorden, waar gratis parkeren beschikbaar is bij Porta Romana. Van hieruit is het 10 minuten lopen naar het centrum, of neem de €1,50 shuttlebus die elke 20 minuten rijdt.
Bezoek Todi bij voorkeur ’s ochtends voor 10:00 of na 16:00, wanneer de weinige dagjesmensen vertrokken zijn. De Giostra dell’Arme, een middeleeuws festival in juli, biedt een zeldzame kans om Todi in volle glorie te zien, maar boek accommodatie minstens 6 maanden vooruit.
Voor een authentieke maaltijd, vermijd het centrale plein en ontdek Osteria Valle in de lagere stad, waar een driegangendiner met lokale wijn je slechts €25-30 kost. Vraag naar hun huisgemaakte “crescioni” – een lokaal brood met rozijnen dat nergens anders te vinden is.
Terwijl de zon begint te zakken over de vallei, neem ik een laatste foto van Todi’s perfecte silhouet. In een wereld die steeds meer op zoek is naar authenticiteit, vertegenwoordigt deze plek iets zeldzaams: een bestemming die trouw blijft aan zichzelf terwijl ze klaar is om ontdekt te worden. Zoals de Umbriërs zeggen: “Chi va piano, va sano e va lontano” – wie langzaam reist, reist gezond en ver. In 2025 zal Todi bewijzen hoe waar dat is.