De zon begint net boven de torens van het kasteel uit te stijgen terwijl ik door de smalle, kinderkopjes-bezaaide straatjes van Český Krumlov slentering. Het is pas 7 uur ’s ochtends en ik heb deze Tsjechische parel vrijwel voor mezelf. Wat opvalt is de stilte — iets wat je zelden ervaart in een plaats die jaarlijks 2 miljoen toeristen verwelkomt, terwijl er slechts 13.000 inwoners wonen. Dat is een verbazingwekkende 153 bezoekers per inwoner per jaar. Ik ben hier om te ontdekken waarom dit middeleeuwse sprookje in Zuid-Bohemen met zijn imposante 7 hectare kasteelcomplex zoveel mensen aantrekt, maar tegelijkertijd zijn verborgen charme weet te behouden.
Europa’s grootste contrast tussen inwoners en bezoekers
Het verschil tussen bevolking en bezoekersaantallen is nergens in Europa zo extreem als hier. In de historische oude stad wonen slechts 500 permanente inwoners, terwijl op zomerdagen zoals vandaag meer dan 5.000 dagbezoekers door de straten lopen. Sarah, mijn vrouw, fotografeert de kleurrijke gevels die gouden worden in het ochtendlicht, terwijl onze dochter Emma gefascineerd raakt door het verhaal van de beren.
“Waarom zijn er beren in een kasteel?” vraagt ze. Het kasteel heeft namelijk een unieke beerengracht in plaats van een traditionele watergracht. Deze traditie, die teruggaat naar de machtige Orsini-familie, maakt dit kasteel tot een van de meest bijzondere van Midden-Europa. De naam “Krumlov” komt van het Duitse “Krumme Aue” of het Tsjechische “Krumlov”, wat gebogen weide betekent — een verwijzing naar de scherpe bochten die de Vltava-rivier om het historische centrum maakt.
Net zoals dit Toscaanse dorp van 13.073 inwoners dat Florence overtreft, bewijst Český Krumlov dat kleinere historische steden vaak de meest authentieke ervaringen bieden. Het 18e-eeuwse baroktheater van het kasteel is nog steeds in originele staat, inclusief de handgemaakte decors en toneelmachinerie. Slechts enkele keren per jaar worden hier voorstellingen gegeven, waardoor elke opvoering een zeldzame belevenis is.
Hoe Český Krumlov Rothenburg doet verbleken
Terwijl toeristen in drommen naar Praag trekken, blijft deze stad van UNESCO-werelderfgoed (sinds 1992) een rustiger alternatief. In tegenstelling tot het Duitse Rothenburg ob der Tauber, dat vaak wordt vergeleken met Český Krumlov, heeft deze stad een integraal onderdeel dat uniek maakt: de Vltava-rivier die zich sierlijk om het centrum slingert en perfecte raft-mogelijkheden biedt tijdens de zomermaanden.
“Ik kom hier al twintig jaar en terwijl andere plekken onherkenbaar zijn veranderd, lijkt het hier alsof de tijd heeft stilgestaan. De mensen leven nog steeds in harmonie met de rivier en het kasteel, net zoals eeuwen geleden.”
Wat Český Krumlov onderscheidt van andere middeleeuwse steden zoals dit Deense havenstadje met ’s werelds langste houten oorlogsschip, is de combinatie van architecturale perfectie en natuurlijke schoonheid. Het grootste deel van de gebouwen is meer dan 500 jaar oud en 90% van de oude stad is een beschermd cultureel gebied.
Europa herbergt meer verborgen schatten, zoals dit Duitse hart dat Praag doet verbleken, maar weinig plekken combineren zo’n extreme verhouding tussen inwoners en bezoekers met zoveel culturele rijkdom.
Wat de reisgidsen je niet vertellen
De meeste bezoekers komen via Praag (175 km) of Wenen (209 km), maar de lokale bevolking raadt aan om vroeg in de ochtend (voor 9:00 uur) of na 18:00 uur het kasteel te bezoeken om de drukte te vermijden. Parkeer bij de P1 parkeerplaats net buiten het centrum (€10 per dag) en wandel de stad in.
Voor een authentieke ervaring, bezoek de grafietmijn die in 2008 werd heropend na renovatie. De meeste toeristen missen deze verborgen parel, maar het biedt een fascinerende blik in de industriële geschiedenis van de regio. In juli en augustus kun je genieten van het Midzomerfeest en Barokmuziekfestival, waarbij het historische centrum transformeert in een middeleeuws tafereel.
Kleine Europese bestemmingen kunnen verrassend veel bezoekers ontvangen, zoals dit Oostenrijkse dorp van 5.255 bewoners met 1 miljoen skiërs, maar weinigen doen dat met zoveel gratie als Český Krumlov.
Terwijl ik met Emma en Sarah de Cloak Bridge oversteek — een indrukwekkende constructie die 100 jaar duurde om te bouwen — besef ik dat de echte magie van deze plek niet zit in de cijfers of zelfs in de schoonheid. Het zit in het gevoel dat je kunt ronddwalen door de geschiedenis zonder de overweldigende drukte van beroemde bestemmingen. Zoals de Vltava zich om de stad wikkelt, zo omhult Český Krumlov je in een tijdloze omhelzing die zelfs de meest geharde reiziger zal betoveren.