Ik sta op het balkon van mijn kamer in Palma terwijl de ochtendzon over de middeleeuwse kathedraal kruipt. Maar dit is niet de vredige mediterrane scène die je zou verwachten. Beneden marcheren ruim 200 lokale bewoners met spandoeken die toeristen vragen om weg te blijven. Op Mallorca speelt zich een demografische tijdbom af: 966.908 inwoners staan tegenover een verwachte 18,7 miljoen toeristen in 2025. Dat betekent 15 toeristen per inwoner op jaarbasis – een verhouding die tijdens de zomerpiek oploopt tot 1:25.
De Demografische Paradox van Mallorca in 2025
“Stop met het vernietigen van ons eiland,” scanderen de demonstranten beneden. Dit is geen incidentele protestgroep. In april 2025 publiceerden zeven lokale organisaties een open brief waarin ze toeristen smeekten om weg te blijven, iets wat ik in tien jaar reisjournalistiek nog nooit heb meegemaakt.
De situatie is onhoudbaar geworden. Afgelopen jaar kwamen 33 miljoen bezoekers via Palma Airport – een aantal dat voor 2025 nog eens 6% hoger wordt voorspeld. De infrastructuur kraakt onder deze druk.
Gisteren stond ik twee volle uren in de file vanaf het vliegveld naar het centrum, een afstand van slechts 8 kilometer. Deze situatie is vergelijkbaar met wat Brugge ervaart met zijn 119.765 inwoners en miljoenen bezoekers, maar Mallorca’s problemen zijn exponentieel erger door de beperkte eilandoppervlakte van 3.640 km².
De protesten zijn niet zomaar ongenoegen. Mallorcanen zien hun leefomgeving fundamenteel veranderen. 62% van de huurwoningen wordt nu voor toeristische verhuur gebruikt, waardoor lokale prijzen met meer dan 40% zijn gestegen sinds 2019. Jonge eilandbewoners kunnen simpelweg niet meer blijven.
Internationale Vergelijking: Een Eiland op Breekpunt
Terwijl het Toscaanse Elba met zijn 32.000 inwoners zijn zomerpopulatie verdrievoudigt maar zijn geheimen bewaart, worstelt Mallorca met een tienvoudige invasie. Het eiland herbergt straks in augustus 15x meer mensen dan het kan dragen.
Cijfers van de Balearen Tourism Board tonen dat in sommige kustgebieden zoals Magaluf de verhouding oploopt tot 1 inwoner per 50 bezoekers tijdens piekdagen. Zelfs Ameland met zijn 525 toeristen per bewoner heeft een betere spreiding over het jaar.
“Ik ben hier geboren en kan nu niet eens naar mijn favoriete strand in augustus. We staan twee uur in de file om naar werk te gaan, terwijl de huizenprijzen onbetaalbaar zijn geworden. Dit is geen toerisme meer – dit is kolonisatie.”
De economische realiteit is tegenstrijdig. Hoewel het toerisme 45% van het BBP van de Balearen vertegenwoordigt, daalt het gemiddelde inkomen van lokale bewoners jaarlijks met 2,3% door seizoensarbeid en stijgende kosten. Restauranthouders in Alcudia melden zelfs 50% omzetdaling in maart 2025 doordat bezoekers minder uitgeven.
Wat de reisgidsen je niet vertellen
Voor wie Mallorca in 2025 wil bezoeken zonder bij te dragen aan het probleem, zijn er alternatieven. Verken het binnenland via de Serra de Tramuntana, een UNESCO-werelderfgoedgebied met adembenemende bergdorpen zoals Valldemossa en Deià waar nog nauwelijks toeristen komen.
Reis buiten het hoogseizoen – bezoek in mei of oktober wanneer de temperaturen aangenaam blijven rond 22-25°C maar de drukte halveert. De perfecte tijd om het eiland te bezoeken is tussen 7-9 uur ’s ochtends, wanneer de meeste toeristen nog slapen.
Gebruik het lokale TIB-bussysteem (€1,50 per rit) in plaats van huurauto’s die verder bijdragen aan de verkeersproblematiek. En overweeg om te verblijven in een van de 29 gecertificeerde duurzame accommodaties die samenwerken met lokale producenten.
Mallorca’s culturele schatten, zoals het Fira de Sant Joan festival dat vorige week plaatsvond, tonen de ziel van het eiland die steeds moeilijker te vinden is onder de toeristenmassa’s.
Terwijl ik mijn laatste koffie drink op een klein pleintje waar alleen Spaans wordt gesproken, besef ik dat dit paradijselijke eiland op een keerpunt staat. Sarah, mijn vrouw, fotografeerde gisteren de contrasten tussen lege winterstraten (uit haar archief) en de huidige mensenmassa’s. Die beelden vertellen het verhaal beter dan woorden. Net als een overladen boot die dreigt te kapseizen, nadert Mallorca een punt waarop het unieke karakter dat toeristen trekt, verdwijnt onder het gewicht van diezelfde bezoekers.