Ik duw mezelf tegen de wind in langs de smalle middeleeuwse steegjes van Castelsardo. Onder mij glinstert de Tyrreense Zee terwijl het ochtendlicht de kleurrijke huizen in warme tinten doet baden. Met slechts 5.577 inwoners zou je nooit verwachten dat dit Sardijnse juweeltje op 114 meter hoogte een van de meest unieke culturele ervaringen van Italië herbergt. Terwijl ik de laatste treden naar het 12e-eeuwse Doria kasteel beklim, onthult zich het geheim dat dit dorp bijzonder maakt: een levende ambachtstraditie die sinds de middeleeuwen ononderbroken is doorgegeven.
Het Laatste Authentieke Mediterrane Juweeltje
Castelsardo is een zeldzaam fenomeen in het hedendaagse Italië – een van de ‘I Borghi più belli d’Italia’ (Mooiste Dorpen van Italië) dat zijn culturele ziel heeft behouden. Terwijl andere kustplaatsen bezwijken onder massatoerisme, stromen hier dagelijks honderden in plaats van duizenden bezoekers door de nauwe straatjes.
In het Museo dell’Intreccio Mediterraneo, een van de meest bezochte musea van Sardinië, toon ik mijn dochter Emma (7) hoe lokale vrouwen riet en palmblad transformeren in prachtige manden. “Dit is geen toeristische show,” fluistert Maria, een lokale vlechtster. “Mijn familie doet dit al zeven generaties.”
Wat Castelsardo echt onderscheidt van andere mediterrane bestemmingen is dat het ambacht hier economisch levensvatbaar blijft. Iedere vlechtster heeft een herkenbare stijl, een familiesignatuur die generaties lang is doorgegeven. Nergens anders in het Middellandse Zeegebied vind je zulke verfijnde technieken die nog dagelijks worden toegepast.
Cinque Terre Zonder de Mensenmassa’s
Net als Vernazza biedt Castelsardo kleurrijke huizen tegen een dramatische kustlijn, maar zonder de verstikkende drukte. Waar je in Cinque Terre schouder aan schouder staat met andere toeristen, kun je hier nog steeds rustige hoekjes vinden om de zonsondergang over de Golf van Asinara te bewonderen.
Wandelend door de 17 middeleeuwse torens en vestingmuren, ontdek ik dat elke toren subtiel verschillende architecturale details heeft – elk gebouwd door een andere adellijke familie. De lokale geschiedenis weeft Genuese, Catalaanse en Sardijnse invloeden samen tot een cultureel tapijt dat je nergens anders vindt.
“Wij komen hier al drie jaar achter elkaar in oktober. De toeristen zijn weg, het weer is perfect, en we kunnen eindelijk de echte ziel van Sardinië ervaren zonder te verdrinken in selfie-sticks.”
Net zoals Primošten zijn ‘stenen kant’ bewaart, houdt Castelsardo eeuwenoude vlechtkunst levend. Het verschil? Hier kun je nog steeds een rustige hoek vinden om te genieten van lokale kaas en wijn, terwijl je uitkijkt over een zee die bij helder weer zelfs Corsica onthult.
Wat de Reisgidsen Je Niet Vertellen
De ideale manier om Castelsardo te bereiken is via de SS200 kustroute vanuit Sassari, met gratis parkeren aan de voet van de heuvel. De lokale Spina-bus brengt je vervolgens naar het historische centrum, een service die de meeste toeristen missen.
Begin oktober biedt het perfecte evenwicht: de temperatuur schommelt rond 22°C, ideaal voor het verkennen van de middeleeuwse steegjes zonder de verstikkende zomerhitte. De Spaanse invloeden in Castelsardo zijn net zo authentiek als in Bubión, met unieke religieuze tradities die nergens anders op Sardinië te vinden zijn.
Locals adviseren om ’s ochtends vroeg het kasteel te bezoeken, wanneer het licht perfect is voor fotografie en de ambachtslieden beginnen met hun dagelijkse werk. De beste mandenvlechtworkshops worden gegeven door familie Pinna – reserveer minstens twee dagen van tevoren via het museum.
Een Onverwachte Ontdekking
Terwijl mijn vrouw Sarah foto’s maakt vanaf de westelijke vestingmuur, realiseer ik me wat Castelsardo zo bijzonder maakt: dit is een gemeenschap die leeft in harmonie met haar verleden zonder er gevangene van te worden. Het voelt als een zeldzame glimp van mediterraan leven zoals het ooit was, maar met één voet stevig in het heden.
Soms vinden we plaatsen die ons herinneren aan waarom we reizen – niet om checklist-bestemmingen af te vinken, maar om momenten van authenticiteit te ervaren die steeds zeldzamer worden. Zoals de lokalen hier zeggen: “Chi viene a Castelsardo, lascia un pezzo di cuore” – wie Castelsardo bezoekt, laat een stukje hart achter.