Ik sta midden op de historische Oudestraat van Kampen. Het is exact 10:15 uur op een maandagochtend, precies één dag na het Open Monumentenweekend van 13-14 september. Plots begint de lucht te trillen met geluid. Ik kijk omhoog en zie de 48 klokken van het carillon van de Nieuwe Toren in actie, bespeeld door stadsbeiaardier Frans Haagen. Dit is geen toevallige timing – het is een wekelijks concert dat plaatsvindt terwijl in de rest van Nederland de monumenten weer gesloten zijn tot volgend jaar.
In deze Hanzestad met 38.595 inwoners beklim ik de 163 treden naar de top van de 65 meter hoge Nieuwe Toren. Wat mij direct opvalt: de koepelvormige lantaarn op de toren heeft een bijzondere geschiedenis die weinigen kennen. Het was oorspronkelijk ontworpen voor het Paleis op de Dam in Amsterdam, maar om mysterieuze redenen nooit daar gerealiseerd.
Het carillon dat blijft klinken waar anderen zwijgen
Terwijl Nederland nog nageniet van het Open Monumentenweekend, biedt Kampen een zeldzame kans. Hun 48-klokken carillon – een van de grootste van Nederland – speelt het hele jaar door concerten. “De meeste Nederlandse stadstorens hebben slechts 20-30 klokken,” vertelt een medewerker van de VVV me tussen twee melodieën door.
De Nieuwe Toren, gebouwd in 1648-1664, functioneert als een openbaar muziekinstrument met concerten elke maandag (11:00-12:00) en zaterdag (15:00-16:00). Terwijl Deventer een 47% toeristische groei ervaart, blijft Kampen verrassend rustig ondanks zijn superieure muzikale erfgoed.
Wat dit carillon bijzonder maakt is de klank. De koepel, ontworpen door Amsterdamse architect Philips Vingboons, creëert perfecte akoestiek voor de klokken die werden gegoten door François en Pierre Hemony – beroemde klokgieters uit de Gouden Eeuw.
“Het is alsof je een reizend klassiek concert bijwoont, maar dan gratis en omringd door eeuwenoude architectuur. De klokkenist speelt alles van Bach tot moderne pop, precies wanneer het licht perfect is voor fotografie.”
Het Amsterdam-mysterie in Kampen’s skyline
De koepel die het silhouet van Kampen domineert, verbergt een fascinerende historische twist. “Deze koepel was eigenlijk ontworpen voor het Paleis op de Dam in Amsterdam,” vertelt de gids me terwijl ik hijgend de 163ste trede bereik. “Maar om nooit volledig opgehelderde redenen werd het ontwerp daar niet uitgevoerd.”
In tegenstelling tot Brielle met zijn 400 monumenten, concentreert Kampen zijn historische rijkdom compacter. In een wandeling van slechts 30 minuten passeer je drie stadspoorten, twee kerken en honderden monumentale panden, inclusief het stadhuis uit de 14e eeuw.
De unieke positie aan de IJssel gaf Kampen eeuwenlang een strategisch voordeel. Net zoals Schoonhoven zijn zilvertraditie bewaart, beschermt Kampen zijn maritieme erfgoed in het Koggemuseum, waar je een replica van een middeleeuws Hanzeschip kunt bewonderen.
Wat de reisgidsen je niet vertellen
De perfecte tijd om Kampen te bezoeken is nu, in de herfst van 2025. Zonder de zomerse drukte, met perfecte lichtval voor architectuurfotografie, en met de wekelijkse carillonconcerten die doorgaan terwijl andere monumenten gesloten zijn tot volgend seizoen.
Parkeer gratis bij Parkeerterrein Burgemeester Berghuisplein en wandel binnen 2 minuten naar de historische binnenstad. Of neem de waterbus vanaf Zwolle voor een spectaculaire aankomst over de IJssel – kaartjes kosten slechts €4,50 enkele reis.
Voor de ultieme Kamper ervaring, probeer de lokale specialiteit Kamper Slof – een boterkoek met amandelspijs – bij Bakkerij Broekhoff aan de Oudestraat. Evenals Kortrijk zijn UNESCO-waardige erfgoed bewaart zonder massatoerisme, koestert Kampen zijn culinaire tradities zonder commerciële overdrijving.
Voor wie avontuur zoekt: de Nieuwe Toren biedt een escape room waar je wordt opgesloten in de historische toren en moet ontsnappen door puzzels op te lossen gebaseerd op de stadsgeschiedenis.
Perfect herfstbezoek 2025
Zoals het Duitse Aurich zijn molens bewaart zonder drukte, behoudt Kampen zijn authentieke karakter terwijl Nederland steeds meer internationale bezoekers verwelkomt. De beste fotografie-uren zijn vroege ochtend (7:00-9:00) of late middag (16:00-18:00) wanneer het licht schuin over de historische gevels valt.
Als ik met mijn camera de laatste gouden stralen over de IJssel vang, denk ik aan wat mijn dochter Emma zou zeggen: “Papa, dit is een plek waar zelfs de klokken verhalen vertellen.” Terwijl de meeste Nederlanders wachten tot het volgende monumentenweekend, blijft Kampen haar melodieën spelen – een constante uitnodiging aan iedereen die bereid is te luisteren naar het verhaal van een stad waar Amsterdam’s verloren koepel een tweede leven vond.