Ik drijf langzaam voorbij op een houten boot. Om me heen staan 19 majestueuze windmolens tegen een strakblauwe hemel. Het geluid van krakend hout en draaiende wieken vult de lucht. Dit is Kinderdijk, slechts 15 kilometer ten oosten van het bruisende Rotterdam, maar werelden verwijderd van het stadse leven. De meeste bezoekers kennen de iconische Zaanse Schans, maar wat weinigen weten: terwijl die molens voornamelijk decoratief zijn, pompen deze eeuwenoude kolossen hier nog dagelijks water uit de polders – een levend technologisch wonder uit 1740 dat nog steeds functioneert.
19 Werkende Molens vs. Museumstukken Elders
Anders dan bij de Zaanse Schans, met slechts 4 toeristische molens, vormen de 19 historische watermolens van Kinderdijk een volledig functioneel waterbeheersysteem. Gebouwd door twee rivaliserende waterschappen (Nederwaard en Overwaard), pompen deze giganten water over een hoogte van 1,40 meter om het omliggende polderlandschap droog te houden.
Wat deze plek zo bijzonder maakt is dat het geen museum is dat het verleden nabootst. “Deze molens redden nog steeds levens,” vertelde een molenaar me terwijl hij een zware houten hendel bediende. De wieken, sommige met een spanwijdte van bijna 30 meter, draaien niet voor toeristen maar voor het water.
In tegenstelling tot Nederlandse erfgoeddorp met iconische windmolens waar horden toeristen selfies maken, komt de 370.000 bezoekers die Kinderdijk jaarlijks ontvangt een levend stuk Nederlandse ingenieurskunst ervaren. Dat is een bijzondere verhouding: zeven keer meer bezoekers dan de gehele bevolking van de gemeente Molenlanden (43.000 inwoners).
De Verborgen Lichtshow die Slechts 6 Dagen per Jaar Plaatsvindt
Wat bijna niemand weet: gedurende zes magische avonden in september (1-6 september 2025) verandert Kinderdijk in een sprookjesachtig schouwspel. De jaarlijkse Illumination Week transformeert de molens in kunstwerken van licht, terwijl de waterkanalen spiegels worden die het spektakel verdubbelen.
“Je hebt niet echt Nederland gezien tot je in een kano door verlichte 18e-eeuwse molens bent gepeddeld onder een sterrenhemel. Het is alsof je door een levend schilderij vaart.”
Tijdens deze zeldzame gelegenheid bieden lokale gidsen avondpaddleboard-tours aan waarmee je tussen de verlichte molens door kunt varen. Met slechts maximaal 120 deelnemers per avond is dit een ervaring die je moet reserveren zodra je dit leest.
Net als bij Fries waterdorp met 2025 watersport seizoen biedt 2025 unieke watererfgoed ervaringen die zeldzamer worden in onze veranderende wereld. Terwijl ik langs de molens wandel, besef ik dat dit een van de weinige plekken is waar klimaatverandering en eeuwenoude technologie elkaar ontmoeten.
Wat de reisgidsen je niet vertellen
De beste manier om Kinderdijk te bereiken is verrassend genoeg over water. Neem de Waterbus lijn 20 vanuit Rotterdam (vertrek Erasmusbrug) voor een ontspannen reis van 30 minuten die je direct bij de molens afzet. Vermijd de drukke parkeervelden die in het hoogseizoen snel vol raken.
Bezoek tijdens de vroege ochtenduren (8:00-10:00) of late middag (na 16:00) voor de meest authentieke ervaring. De lichtval is dan magisch voor fotografen, en de grootste toeristengroepen zijn verdwenen.
Voor andere innovatieve water-ervaringen, zie Belgisch domein met water-fietservaring tussen historische gebouwen, maar weet dat Kinderdijk’s waterwegen een unieke dimensie toevoegen: ze zijn onderdeel van een systeem dat samen met Friese dorp met grootste werkende stoomgemaal levend waterbeheer erfgoed vormt.
Een insider tip: De molen De Blokker uit 1630 (de oudste ter plaatse) heeft een verborgen uitkijkpunt dat zelfs doorgewinterde bezoekers vaak missen. Klim naar het platform aan de achterzijde voor een panorama over alle 19 molens tegelijk.
Behoud van een verdwijnende wereld
Terwijl ik mijn laatste foto’s maak in het gouden avondlicht, vertrekt mijn bootje terug naar Rotterdam. Sarah zou deze plek geweldig vinden, denk ik – vooral hoe ze hier geschiedenis niet conserveren maar laten leven. Mijn dochter Emma zou versteld staan van de enorme wieken die al drie eeuwen draaien.
In Nederland zeggen ze: “God schiep de aarde, maar de Nederlanders schiepen Nederland.” Nergens is dat duidelijker dan in Kinderdijk, waar mensen niet naast, maar mét het water leven – een lesje dat onze veranderende planeet hard nodig heeft.