Ik stop aan de rand van de kade bij een historisch pakhuis, ademend de zilte zeebries die over de haven van Zierikzee waait. Wat onmiddellijk opvalt is niet alleen hoe pittoresk deze Nederlandse havenstad is, maar de verbazingwekkende dichtheid van monumenten. Met slechts 12.035 inwoners maar liefst 500+ beschermde gebouwen, heeft Zierikzee een monumentenratio van 1:24 – hoger dan bekende toeristische bestemmingen als Brugge. In een tijd van overtoerisme en massareisbestemmingen voelt het vinden van deze onontdekte parel bijna als het ontdekken van een geheim dat te mooi is om waar te zijn.
Een middeleeuwse tijdcapsule met record-brekende monumentendichtheid
Zierikzee’s Middeleeuwse centrum is een historisch wonder. Als Hanzestadlid in de 14e eeuw beleefde deze havenplaats een gouden periode van handel en welvaart, net als andere voormalige Hanze-steden zoals Kampen met zijn beroemde klokkenspel. Maar waar Kampen bekender werd, bleef Zierikzee relatief onontdekt.
De Sint-Lievensmonstertoren – lokaal bekend als “De Dikke Toren” – domineert de skyline met zijn 62 meter hoogte. Om het panoramische uitzicht te bereiken, moet je 281 treden beklimmen. Het loont echter elke stap. “Sinds de 13e eeuw hebben zeelieden deze toren gebruikt als baken,” vertelt een lokale historicus terwijl we door de smalle straatjes wandelen.
Wat Zierikzee werkelijk bijzonder maakt, is de intact gebleven middeleeuwse stadsstructuur. Vergelijkbaar met vestingplaatsen zoals Brielle met zijn 400 monumenten maar met een nog hogere monumentdichtheid, heeft Zierikzee twee intacte stadspoorten – de Noordhavenpoort en Zuidhavenpoort – die silhouetten vormen tegen de lucht zoals ze al 700 jaar doen.
Nederland’s best bewaarde geheim vergeleken met internationale parels
Terwijl havensteden zoals Harlingen UNESCO-status hebben, blijft Zierikzee wonderbaarlijk genoeg onder de radar. Het heeft dezelfde maritieme charme als het Franse Honfleur, maar zonder de drukte. In tegenstelling tot drukke havensteden zoals Honfleur dat 300 toeristen per inwoner ontvangt, biedt Zierikzee een authentieke ervaring zonder selfie-sticks op elke straathoek.
“Ik heb door heel Europa gereisd, maar zelden vind je zo’n perfect bewaard gebleven middeleeuwse havenstad waar je nog steeds de enige toerist in een straat kunt zijn. Het voelt alsof je een tijdreis maakt zonder in een toeristenval te stappen.”
De ligging in Zeeland, op slechts 30 minuten rijden van de beroemde Zeeuwse stranden, maakt het een perfecte uitvalsbasis. Net zoals Boulogne-sur-Mer maritieme traditie combineert met moderniteit, mengt Zierikzee historisch erfgoed met hedendaagse levendigheid in zijn havens.
Fascinerende geschiedenis schuilt in elke hoek. Zierikzee is zelfs vernoemd naar een Hongaarse ontdekkingsreiziger genaamd Zierik, die volgens de legende in 849 n.Chr. hier aankwam. Of dit historisch accuraat is, blijft onderwerp van debat, maar het voegt mysterie toe aan deze eeuwenoude plaats.
Wat de reisgidsen je niet vertellen
De beste manier om Zierikzee te verkennen is te voet of per fiets. Parkeer bij Hoofdpoortstraat waar dagparkeren €8 kost. Een minder bekend alternatief is parkeren bij Hatfieldpark (€4 voor de hele dag) op slechts 7 minuten lopen van het centrum.
Bezoek vroeg in de ochtend (voor 10:00) of na 16:00 wanneer dagjesmensen vertrokken zijn. Bij Het Havenhoofd kun je bruinvissen spotten – een van de weinige plekken in Europa waar dit vanaf land mogelijk is. Er staat zelfs een speciale luisterpaal waarmee je deze zeezoogdieren kunt horen.
Voor de beste lokale ervaring, reserveer een rondleiding bij De Gidsengroep Zierikzee voor €7,50 per persoon. Hun kennis van verborgen steegjes en hofjes is ongeëvenaard en opent deuren die voor gewone toeristen gesloten blijven.
Tijdens mijn drie dagen hier ontdekte ik dat september perfect is voor Zierikzee – nog warm genoeg voor terrasjes langs de oude haven, maar zonder zomerdrukte. Mijn vrouw Sarah, die meereisde als fotograaf, vergeleek het met “een schilderij van Vermeer dat tot leven komt, maar zonder de mensen die normaal voor het doek staan”. Zoals Zeeuwen zeggen: “Luctor et Emergo” – ik worstel en kom boven. Net als dit stadje dat eeuwen van strijd heeft doorstaan om nu te schitteren als één van Europa’s best bewaarde geheimen. De vraag is alleen: hoe lang nog voordat de rest van de wereld het ontdekt?