Ik sta aan de grens van Nederland, waar een vriendelijke donderbui dreigt boven het kanaal. Hier in Bad Nieuweschans, een dorp van slechts 1.280 inwoners, voel je meteen het contrast: een 17e-eeuwse vestingstad die ook Nederland’s oostelijkste kuuroord herbergt. Wat mij direct opvalt terwijl ik over de karakteristieke klapbrug loop, is hoe dit grensdorp iets verbergt wat je nooit zou verwachten: thermale bronnen ontdekt in 1985 op 630 meter diepte, een zeldzaamheid in het lage Nederland.
Een verborgen thermale schat met militaire geschiedenis
De combinatie is werkelijk uniek. Terwijl ik door de smalle straatjes wandel, wijst een lokale bewoner naar de pentagonale verdedigingsstructuur uit 1628, ontworpen door ingenieur Matthijs van Voort. “Dit is een van de best bewaarde voorbeelden van Nederlandse vestingbouwkunst,” vertelt hij trots.
Het dorp draagt zijn geschiedenis met waardigheid. In 1974 werd Bad Nieuweschans een beschermd dorpsgezicht met 46 rijksmonumenten op een oppervlakte van slechts 1,97 km² – een van de hoogste monumentendichtheden van Nederland.
De thermale baden zelf zijn een verrassing. Terwijl Borkum als Duitse wellness-bestemming 300.000 bezoekers trekt, blijft Bad Nieuweschans kalmer en authentieker. Het thermale complex, met 11 verschillende sauna’s, gebruikt mineraalrijk water dat onder de voormalige vesting stroomt.
“Je kunt ’s ochtends de vestingwerken verkennen en ’s middags ontspannen in thermaal water. Waar vind je zo’n combinatie? In Frankrijk misschien, maar niet zo intiem en persoonlijk als hier.”
Een grensverhaal tussen Nederland en Duitsland
De naam zelf vertelt een verhaal. In 2009 veranderde Nieuweschans naar Bad Nieuweschans om Duitse toeristen aan te trekken – “Bad” betekent “spa” in het Duits. Het is een grensgemeenschap in elke betekenis.
Wat me opvalt is hoe dit dorp een belangrijke rol speelde tijdens het Rampjaar 1672, toen het werd veroverd door Christoph Bernhard von Galen, om later te worden heroverd. Net als het nabijgelegen Beerta met zijn unieke politieke geschiedenis, verbergt Bad Nieuweschans verhalen die de meeste bezoekers missen.
De natuur hier is even boeiend als de geschiedenis. Rondom vind je heidevelden, beekdalen en moerrassen – perfecte plekken voor rustige wandelingen na een thermaal bad. De nabijheid van de Duitse grens maakt het een fascinerend cultureel kruispunt.
Wat de reisgidsen je niet vertellen
Voor de beste ervaring, parkeer bij het station en wandel het dorp in. De thermale baden zijn dagelijks geopend van 10:00 tot 22:30, maar kom vroeg in de ochtend voor de meest rustige ervaring. Een dagkaart kost €34,50, maar met de tijd hier doorgebracht, is het elke euro waard.
Terwijl Mersch in Luxemburg pronkt met zeven kastelen, heeft Bad Nieuweschans iets dat even zeldzaam is: de Hoofdwacht (Voorstraat 30), een van de weinige tastbare overblijfselen van de oorspronkelijke vesting. Bezoek dit eerst om de historische context te begrijpen.
Vergeet niet te stoppen bij de Coöperatie Graanrepubliek, waar lokale boeren experimenteren met oude graanrassen voor ambachtelijke bieren en jenevers. Hun tarwegeest is een verborgen culinaire schat die weinig toeristen ontdekken.
De beste tijd voor een bezoek is juni tot augustus, wanneer de heidevelden bloeien en je kunt genieten van zowel de thermale baden als buitenactiviteiten. Fiets de Dollardroute voor een grensoverschrijdende ervaring tussen Nederland en Duitsland.
Terwijl Sarah foto’s maakte van de oude klapbrug, realiseerde ik me waarom dit dorp zo bijzonder is. Het is als een goed bewaard geheim dat fluistert in plaats van schreeuwt. In een tijd waarin overtourisme veel Europese bestemmingen overspoelt, biedt Bad Nieuweschans een zeldzame combinatie: echte historische diepgang, wellness in zijn puurste vorm, en de rust van een plek die nog niet is ontdekt door de massa’s. Dat alleen al maakt de reis naar deze oostelijke uithoek van Nederland de moeite waard.