Ik sta letterlijk op de bodem van Europa, maar wonder boven wonder blijven mijn schoenen droog. In Zuidplas bevind ik me 6,76 meter onder zeeniveau, het diepste bewoonde punt van Europa. Op slechts 15 kilometer van bruisend Rotterdam centrum ligt deze polderwereld waar 48.705 inwoners dagelijks leven op wat technisch gezien oceaanbodem zou moeten zijn. Het voelt surrealistisch om hier te wandelen, wetende dat zonder Nederlands ingenieursvermogen ik nu zou moeten zwemmen.
Europa’s diepste wandeling zonder nat te worden
Het monument dat het laagste punt markeert staat langs de A20 tussen Nieuwerkerk aan den IJssel en Moordrecht. Het werkelijke dieptepunt ligt ongeveer 400 meter verderop in een privé-weiland, maar de ervaring blijft fascinerend. Deze polder werd in 1841 drooggelegd na jarenlang pompen met 30 windmolens, een project dat koning Willem I persoonlijk goedkeurde in 1816.
Wat weinigen weten is dat Rijkswaterstaat dit punt regelmatig opnieuw opmeet. In 2005 werd de officiële diepte aangepast naar precies 6,76 meter onder NAP. De aarde hier zakt nog steeds verder door inklinking, waardoor dit Europese record in de toekomst waarschijnlijk alleen maar indrukwekkender wordt.
In stilte wandel ik langs de velden die ooit meerbodems waren. De geometrisch perfecte polderlijnen verraden de menselijke hand die dit landschap creëerde. Sarah, mijn vrouw, fotografeert de horizon waar moderne gemalen onzichtbaar het water blijven wegpompen – een 24/7 operatie die al bijna twee eeuwen ononderbroken doorgaat.
Dieper dan Venetië durft te zakken
Terwijl de wereld zich zorgen maakt over Venetië dat enkele centimeters onder zeeniveau zakt, leven Nederlanders hier al generaties lang bijna zeven meter onder de golven. Het contrast is verbazingwekkend. Wat in Italië een existentiële crisis veroorzaakt, is in Nederland dagelijkse routine.
“We denken er eigenlijk nooit aan dat we onder zeeniveau leven. Pas als buitenlanders verbaasd reageren, realiseren we ons hoe bijzonder het eigenlijk is.”
Deze polder maakt deel uit van het grotere Groene Hart van Nederland, een contrastrijk landschap waar sommige delen hoog en droog liggen terwijl andere, zoals hier, diep onder water zouden staan zonder menselijk ingrijpen. Deze ingenieuze waterbeheersing heeft ook andere Nederlandse plaatsen met unieke eigenschappen mogelijk gemaakt.
De vijf dorpen van Zuidplas – Moordrecht, Nieuwerkerk aan den IJssel, Zevenhuizen, Moerkapelle en Waddinxveen – dragen allemaal namen die verwijzen naar hun veenhistorie. Dit linguïstisch erfgoed functioneert als een geografische tijdcapsule van de Nederlandse strijd tegen het water.
Wat de reisgidsen je niet vertellen
Bezoek Zuidplas bij voorkeur in de vroege herfst, wanneer de lage zonnestand een magisch licht werpt over de polders en de “diepte-sensatie” versterkt. Parkeer gratis bij het NAP-monument langs de A20 of ga voor een uitgebreidere ervaring naar het bezoekerscentrum in Nieuwerkerk aan den IJssel.
Voor de beste beleving wandel je over de Parallelweg Zuid, waar informatieborden uitleg geven over dit waterkundig wonder. Combineer je bezoek met een korte trip naar Schiedam, waar je het contrast tussen Nederlands hoogste molens en laagste land kunt ervaren binnen 30 autominuten.
Terwijl andere Nederlandse bestemmingen zoals Polsbroekerdam bekend staan om watermanagement-innovaties, biedt Zuidplas iets fundamenteels: de pure ervaring van veilig leven op wat feitelijk oceaanbodem is.
Loop vooral door tot het einde van de weg waar de poldersloten samen komen. In stilte kun je hier het constante pompen bijna voelen – het kloppend hart van een land dat weigert onder te gaan.
Als ik met Emma, mijn dochter, later op de dag terug naar onze auto loop, vraagt ze: “Papa, waarom is de zee niet hier?” Ik leg uit dat Nederlandse volharding soms sterker is dan de oceaan zelf. Hier in Zuidplas, dieper dan duikers gaan maar droger dan menig bergtop, ervaar je het ultieme bewijs van die onwaarschijnlijke overwinning. Een stille revolutie van mens tegen natuur, verstopt in het vlakke landschap waar miljoenen overheen rijden zonder het diepere verhaal te kennen.