Ik fiets over een strak asfaltpad terwijl de ochtendmist langzaam optrekt boven de uitgestrekte velden van het Westerkwartier. Met 120 kilometer aan ononderbroken routes voor mij, besef ik dat ik een van Noord-Nederland’s best bewaarde geheimen heb ontdekt. Dit Groningse gebied, slechts 20 minuten ten westen van de stad Groningen, wordt volgens lokale experts het nieuwe fietsparadijs van Nederland in 2026.
“Het is nu nog rustig,” fluistert mijn gids, wijzend naar de eeuwenoude wierde in de verte. “Maar over een jaar zit het hier vol met wielrenners die de Rietdalroute komen ontdekken.” Ik trap door en voel waarom – het terrein is perfect vlak, de infrastructuur uitstekend en de historische dorpen onderweg zijn ongerept door massatoerisme.
Europa’s langste aaneengesloten fietsroute van Noord-Nederland ligt verborgen in vlak land
De Rietdalroute strekt zich uit over 120 kilometer door het hele Westerkwartier, een afstand die zelfs ervaren fietsers uitdaagt. Wat deze route uniek maakt is niet alleen de lengte, maar de ononderbroken aard – je fietst letterlijk door 53 historische dorpjes zonder drukke hoofdwegen te kruisen.
Onderweg passeer ik de Coendersborg, een statige 17e-eeuwse borg met prachtige tuinen. Hier stap ik even af om mijn waterfles te vullen. Sarah, mijn vrouw en reisfotografe, maakt snel een paar opnames van de historische ophaalbrug die toegang geeft tot het terrein.
Het landschap verandert subtiel terwijl ik naar het noorden fiets, van het coulisselandschap met z’n karakteristieke houtwallen naar de voormalige zeebodem van het Lauwersmeer. Het is bijna niet te geloven dat hier tot 1969 nog schepen voeren – nu fiets ik over wat ooit zeebodem was.
De laatste authentieke polsstokspring-leerschool van Nederland
In het dorpje Oldehove, halverwege mijn route, stuit ik op iets wat ik niet verwachtte: een groepje toeristen die leert polsstokspringen. Deze traditionele Friese sport wordt hier nog onderwezen aan bezoekers – een van de laatste plekken in Nederland waar je dit als toerist kunt proberen.
“Vroeger gebruikten boeren polsstokken om over sloten te springen,” vertelt de instructeur terwijl hij me een 3,5 meter lange stok aanreikt. “Nu verdwijnt deze traditie langzaam, behalve hier in het Westerkwartier.”
“Ik kwam voor het fietsen, maar het polsstokspringen bleek de onverwachte highlight. Waar anders kun je letterlijk door de lucht vliegen boven eeuwenoud Fries landschap? Pure vrijheid.”
Na een paar onhandige pogingen – en één natte landing – beheers ik de basistechniek. Het geeft een onbeschrijfelijk gevoel van verbinding met het landschap en de Nederlandse geschiedenis. Net als in Polsbroekerdam houdt het Westerkwartier deze eeuwenoude tradities levend, maar hier kun je het daadwerkelijk zelf ervaren.
Wat de reisgidsen je niet vertellen
Voor de beste fietservaring moet je in Zuidhorn beginnen, waar gratis parkeren beschikbaar is bij het station. Fiets tegen de klok in voor de meest beschutte route bij westenwind. Begin vroeg, rond 8:00 uur ’s ochtends, om de stilte van het landschap volledig te ervaren.
De lokale bevolking raadt aan om een tussenstop te maken bij Museum Wierdenland in Ezinge, waar je kunt leren over de oudste cultuurlandschappen van Europa. Het Hogeland’s kerkendichtheid wordt geëvenaard door het Westerkwartier’s historische dorpskernen, maar hier zonder de toeristenmassa’s.
Neem ook extra kleding mee – na het polsstokspringen wil je droge sokken! De instructeurs zijn beschikbaar op woensdag, vrijdag en zaterdag van april tot oktober, maar reserveren is essentieel in het hoogseizoen.
Voor gezinnen met kinderen zijn er kortere routes van 15-25 kilometer. Net als Twenterand biedt het Westerkwartier uitgestrekte natuurlijke routes, maar met meer historische bezienswaardigheden onderweg.
De toekomst van Europees fietstoerisme ligt in het noorden
Terwijl ik mijn laatste kilometers afleg, denk ik aan hoe dit gebied zal veranderen. In 2026 zal het Westerkwartier waarschijnlijk niet meer zo rustig zijn, nu fietstoerisme aan populariteit wint en mensen zoeken naar authentieke ervaringen buiten de bekende hotspots.
Emma, mijn dochter van zeven, zou het hier geweldig vinden – de combinatie van natuur, geschiedenis en actieve beleving is perfect voor gezinnen. Het Westerkwartier voelt als Nederland zoals het bedoeld was: een landschap waar mens en natuur in harmonie samenleven, waar traditie niet achter glas zit maar leeft in dagelijkse praktijk.
Zoals ze hier zeggen: “Ain toentje om ’t hoes is geluk veur altied” – een tuintje rond het huis is geluk voor altijd. Het Westerkwartier is zo’n tuintje voor Nederland, een plek waar geluk nog vanzelfsprekend lijkt. Maar haast je – dit paradijs blijft niet lang meer verborgen.