Als ik het Zuidlaardermarktterrein oprijd, voel ik meteen de eeuwenoude spanning in de lucht. Dit is niet zomaar een paardenmarkt – het is een 795-jarige traditie die dit rustige dorp van 10.045 inwoners één keer per jaar volledig transformeert. Terwijl de ochtendmist optrekt boven de Drentse Hondsrug, tref ik de eerste handelaren die hun paarden voorbereiden op wat de grootste paardenmarkt van Europa zal worden. Het contrast is verbluffend: dit kalme dorp in Noord-Drenthe, slechts 16 kilometer van Groningen, staat op het punt internationaal de krantenkoppen te halen wanneer in oktober 2025 meer dan 20.000 bezoekers de straten zullen vullen.
Europa’s grootste paardenhandel sinds 1230 wordt nog groter
Wat mij direct opvalt is de schaal. “De Zuidlaardermarkt bestaat al sinds 1230,” vertelt een lokale handelaar terwijl hij zijn paard borstelt. Hij wijst naar de zeven brinken (dorpspleinen) die het centrum vormen van dit historische esdorp. Deze zeven groene pleinen maken Zuidlaren uniek in de regio.
Net als dit Nederlandse dorp van 535 inwoners met megalithische monumenten, ligt Zuidlaren op de historische Hondsrug, een 10-20 meter hoge zandrug die als een ruggengraat door Drenthe loopt.
Voor de Zuidlaardermarkt van 2025 hebben de organisatoren iets bijzonders in petto. Een nieuwe tentoonstellingsruimte van 2.000 vierkante meter zal de traditionele paardenhandel verbinden met moderne aspecten van dierenwelzijn. Terwijl Duitse en Franse paardenmarkten krimpen, groeit dit evenement.
“We verwachten een stijging van 15% in internationale bezoekers voor de editie van 2025,” legt de marktmeester uit. “Handelaren uit 12 verschillende landen hebben al reserveringen gemaakt.”
Waar traditionele markten moderne toeristische trekpleisters worden
Terwijl dit Duitse wijndorp dat Europa’s kleinste wijnregio beheerst domineert in wijnproductie, heeft Zuidlaren de paardenhandel geperfectioneerd tot een kunstvorm. De markt begint traditioneel op de derde dinsdag van oktober, maar het dorpsfeest start al de vrijdag ervoor.
“Sommige families hier hebben al meer dan tien generaties paarden verhandeld op dezelfde plek. Het is meer dan handel – het is een levend stuk cultureel erfgoed dat nergens anders in Europa in deze vorm bestaat.”
De economische impact is aanzienlijk. Een gemiddelde bezoeker besteedt €125 per dag tijdens het evenement. De lokale horeca draait 40% van hun jaaromzet in deze vijf dagen.
De regio herbergt meer verrassingen zoals dit Nederlandse dorp van 4.206 inwoners met radiotelescoop, maar Zuidlaren’s combinatie van natuur, geschiedenis en culturele traditie maakt het bijzonder. De ruimtelijke impact per inwoner doet denken aan dit Belgische dorp met 157 vierkante kilometer megalietengeheimen.
Wat de reisgidsen je niet vertellen
De slimste bezoekers komen op maandagmiddag, de dag voor de officiële markt. Dan kun je de handelaren zien arriveren en de eerste informele transacties observeren zonder de drukte van de hoofddag.
Parkeer bij het Laarwoud, een landgoed aan de zuidkant van het dorp, waar gratis parkeerplaatsen beschikbaar zijn. Loop via de Stationsweg naar het centrum – een route die je langs vier van de zeven historische brinken voert.
Europese kleinere steden zoals dit Franse stadje met Europa’s grootste middeleeuwse kasteel bewijzen dat authentieke evenementen steeds zeldzamer worden – wat Zuidlaren des te specialer maakt.
Als je wilt overnachten, reserveer dan minimaal 6 maanden vooraf. De 211 campingplaatsen zijn meestal als eerste volgeboekt.
Terwijl ik wegloop van het marktterrein, denk ik aan hoe mijn dochter Emma zou reageren op de paarden. Sarah zou ongetwijfeld de zeven brinken willen fotograferen in het ochtendlicht. In een wereld van massatoerisme voelt Zuidlaren als een zeldzaam juweel – een plaats waar tradities niet voor toeristen worden opgevoerd, maar eenvoudigweg voortleven omdat ze deel uitmaken van een doorleefde identiteit. Zoals de Drenten zeggen: “Ie kunt wel van de Hondsrug weg, maar de Hondsrug neit van joe” – je kunt wel weggaan van de Hondsrug, maar de Hondsrug niet uit jezelf.