Terwijl ik de smalle stenen pad oploop naar de wijngaarden van Primošten, ontvouwt zich een landschap dat me letterlijk de adem beneemt. Slechts 1.555 inwoners delen dit geheim met me: een tapijt van druivenranken die zich uitstrekken over een uitgestrekt netwerk van met de hand gebouwde stenen muurtjes. Dit is kamena čipka – ‘stenen kant’ zoals de Kroaten het noemen – een wijnbouwsysteem dat teruggaat tot de 8e eeuw v.Chr. en dat visueel dramatischer is dan alles wat ik in Toscane heb gezien.
In het gouden septemberlicht van 2025 stap ik voorzichtig tussen de terrasvormige wijngaarden van Bucavac, waar de druivenoogst net is begonnen. De zorgvuldig opgebouwde muurtjes lopen in alle richtingen, als een gigantisch handgeweven kantwerk van kalksteen tegen de diepblauwe achtergrond van de Adriatische Zee.
De Ontdekking: Kroatië’s “Stenen Kant” Geheim
Deze druiventerrassen bedekken kilometers kustlijn, elk muurtje zorgvuldig gestapeld zonder mortel, een techniek die eeuwen heeft doorstaan. “Dit is hoe we altijd wijn hebben gemaakt,” fluistert een oudere wijnboer terwijl hij me een tros donkerpaarse druiven overhandigt.
Wat werkelijk verbazingwekkend is: deze terrasvormige wijngaarden zijn niet alleen functioneel maar vormen een landschap zo visueel indrukwekkend dat het UNESCO-waardig is. Net zoals andere verborgen Europese pareltjes aan de Middellandse Zee, zoals Siciliaanse bergdorpen die de uitzichten van bekendere bestemmingen overtreffen, biedt Primošten een authenticiteit die zijn beroemdere tegenhangers missen.
De stenen muurtjes beschermen de druiven tegen de felle Adriatische wind en slaan overdag warmte op die ’s nachts wordt afgegeven – een ingenieuze natuurlijke techniek die perfecte rijpingsomstandigheden creëert. Dit landschap herinnert aan de beroemde rijstterrassen van Banaue, maar dan voor wijn.
“Wat mensen niet begrijpen is dat elke steen met de hand is geplaatst, generatie na generatie. Als je goed kijkt, zie je het verhaal van onze families in deze muren.”
September 2025: Het Perfecte Moment voor Primošten
De timing kon niet beter zijn voor een bezoek. September brengt de jaarlijkse “berba” (oogst), wanneer lokale families samenkomen om druiven te plukken volgens tradities die eeuwenoud zijn. De temperatuur is een aangename 22-25°C, perfect voor wandelingen door de wijngaarden.
Terwijl Franse champagnestreek en andere Europese wijnregio’s worden overspoeld door massatoerisme, zelfs wanneer ze miljoenen bezoekers ontvangen zonder overtoerisme, blijft Primošten authentiek en ongerept. Experts voorspellen dat 2025 een topjaar wordt voor de wijnen van deze regio, dankzij ideale weersomstandigheden gedurende het groeiseizoen.
Wat deze plek werkelijk onderscheidt van andere wijnbestemmingen is de intimiteit van de ervaring. Bij slechts 1.555 inwoners in het dorp, ontmoet je geen tourbussen of drommen toeristen tussen de wijnstokken, alleen toegewijde wijnbouwers en enkele geïnformeerde bezoekers.
Waarom 1.555 Inwoners Toscane Overtreffen
Terwijl Toscaanse wijngaarden wereldberoemd zijn, hebben de Bucavac wijnen van Primošten iets wat zelfs Chianti niet kan evenaren: een visuele dramatiek die je alleen hier vindt. De combinatie van helderblauwe zee, witte kalksteen en groene wijnranken creëert een contrast dat fotografen doet watertanden.
Europese steden bewaren vaak eeuwenoude geheimen, zoals Franse steden met kilometers ondergrondse mysteries, maar hier in Primošten ligt het geheim in het volle zicht – als je weet waar je moet kijken. De druivenrassen hier zijn voornamelijk Babić – een inheemse variëteit die perfect gedijt in deze kalkrijke bodem en een robijnrode wijn produceert met hints van bessen en Mediterrane kruiden.
Voor reizigers die authentieke kustcharme zoeken zonder massa’s, bieden sommige Italiaanse klifdorpen alternatieven voor overtoeristische bestemmingen, maar Primošten combineert kustschoonheid met wijnerfgoed op een manier die nergens anders bestaat.
Praktisch: Uw Escape naar de Bucavac Wijngaarden
De beste toegang tot de wijngaarden is via de oostelijke weg vanuit het dorp, waar een onopvallend pad omhoog leidt naar de terrassen. Parkeer bij het lokale sportcentrum (gratis in september) en loop ongeveer 15 minuten naar de ingangen van de wijngaarden.
Bezoek vroeg in de ochtend (7-9 uur) of tijdens de late middag (16-18 uur) voor het perfecte licht voor foto’s en om de middaghitte te vermijden. Tijdens de oogsttijd (september-oktober) kunt u deelnemen aan traditionele oogstactiviteiten door simpelweg wijnboeren te vragen of u mag helpen – een ervaring die meestal wordt beloond met een glas vers geperst druivensap of jonge wijn.
Na een dag tussen de wijngaarden, reflecteer ik op de paradox van Primošten: hoe kon zo’n visueel spectaculaire plaats relatief onbekend blijven in een tijd van overtoerisme? Mijn vrouw Sarah zou eindeloos foto’s maken van deze stenen patronen tegen de azuurblauwe zee. Zoals een lokaal gezegde gaat: “Wat met hart en handen is gebouwd, blijft eeuwig staan” – en dat geldt zowel voor deze wijngaarden als voor de ervaringen die je hier opdoet.