Ik sta aan de rand van een massieve stenen trap die naar een middeleeuws poortgebouw leidt, het zonlicht weerkaatst op de honingkleurige vestingmuren die om me heen rijzen. Dit is de Citadel van Montmédy, een indrukwekkend militair meesterwerk in het noordoosten van Frankrijk, bewoond door slechts 80 mensen binnen de vestingmuren. Het contrast is verbazingwekkend: een kolossale 16e-eeuwse vesting die ooit duizenden soldaten huisvestte, nu een rustig toevluchtsoord op 336 meter hoogte, waar je voetstappen echoën door smalle straatjes zonder een toerist in zicht.
Een 500-jarige vesting met slechts 2.200 inwoners
Terwijl ik de citadel verken, valt me op dat Montmédy’s volledige bevolking slechts 2.200 inwoners telt – een fractie vergeleken met de 30.000 soldaten die Lodewijk XIV in 1657 stuurde om deze vesting te belegeren gedurende 57 dagen. De geschiedenis is hier tastbaar.
Deze indrukwekkende citadel werd in 1525 gebouwd in opdracht van Karel V, oorspronkelijk om zich te verdedigen tegen… de Fransen. De ironie is niet te missen, aangezien Montmédy nu een Franse parel is die haar Oostenrijkse-Nederlandse erfgoed koestert.
“Dit is geen museum dat probeert te zijn wat het ooit was,” vertelt een lokale kunstenaar me terwijl ze keramiek maakt in een atelier binnen de vestingmuren. “Dit is een levende plaats waar geschiedenis ademt in elk gebouw.”
De beroemde militaire ingenieur Vauban gaf de citadel haar definitieve stervormige ontwerp, waardoor het een van de meest imposante vestingwerken van Noord-Frankrijk werd. Waar andere Vauban-versterkingen zoals Mortagne-au-Perche bekendheid hebben verworven, blijft Montmédy verrassend onaangeroerd door massatoerisme.
De kleinste vestingstad zonder hotels
Wat Montmédy werkelijk bijzonder maakt is niet alleen zijn architecturale pracht, maar de volledige afwezigheid van commercialisering. Met nul hotels in de hele gemeente is dit mogelijk de enige UNESCO-waardige citadel in Frankrijk zonder toeristische infrastructuur.
Terwijl ik langs de verdedigingswerken loop, ontmoet ik een lokale historicus die me vertelt dat het contrast met bekendere vestingsteden verbluffend is. “Carcassonne trekt 4 miljoen bezoekers per jaar, wij krijgen er nauwelijks een paar duizend.”
“Hier kun je nog steeds door 500 jaar geschiedenis lopen zonder selfie-sticks te ontwijken of in de rij te staan. Ik heb mensen zien huilen van ontroering omdat ze eindelijk een authentieke middeleeuwse ervaring hadden.”
Net als Sluis in Nederland bewijst Montmédy dat kleinschaligheid de kwaliteit van een ervaring waarborgt. Maar in tegenstelling tot Sluis heeft Montmédy zijn absolute authenticiteit behouden – er zijn geen souvenirwinkels, geen toeristische restaurants, alleen echte lokale ambachten.
De gemeente strekt zich uit over 23,49 km² met hoogteverschillen van 177 tot 336 meter, waardoor wandelen door het gebied een constante ontdekking is van veranderende perspectieven. Vier rivieren – de Chiers, Othain, Thonne en Chabot – komen samen binnen de gemeentegrenzen, een waterrijke omgeving die de strategische waarde van deze locatie verklaart.
Wat de reisgidsen je niet vertellen
De beste manier om Montmédy te ervaren is via de bewegwijzerde audioroute die je door de “ingewanden van de versterking” leidt. Begin je bezoek in de vroege ochtend, wanneer het ochtendlicht de honingkleurige stenen doet oplichten en je de citadel vrijwel voor jezelf hebt.
Parkeer gratis op het plein beneden en wandel omhoog naar de citadel – de steile klim is deel van de ervaring. Het museum binnen de citadel kost slechts €5 en toont niet alleen Montmédy’s geschiedenis, maar de evolutie van verdedigingssystemen door de eeuwen heen.
Maak tijd voor de 18e-eeuwse barokke kerk binnen de citadelmuren – een architecturale parel die vaak over het hoofd wordt gezien. En als je net als Verneuil-sur-Avre de lokale ambachten wilt ontdekken, zoek dan naar de kleine kunstenaarsateliers verborgen in de steegjes van de citadel.
Toen ik met mijn dochter Emma langs de vestingmuren liep, vroeg ze me waarom er zo weinig mensen waren op zo’n prachtige plek. Het antwoord is eenvoudig: Montmédy is als een tijdcapsule die de meeste toeristen simpelweg nog niet hebben ontdekt. In een wereld van overvolle bestemmingen voelt deze authentieke Franse citadel als een geheim dat te mooi is om te delen – maar toch te belangrijk om verborgen te blijven.