In de gouden namiddagzon leun ik tegen een middeleeuwse deur in Verneuil-sur-Avre, terwijl de machtige 56-meter Tour de la Madeleine boven me uittorent. Ik ben precies 135 kilometer van Parijs, maar een wereld verwijderd van haar drukte. Dit stadje met slechts 7.262 inwoners verbergt een van de meest verbazingwekkende architecturale geheimen van Europa: de directe inspiratiebron voor Chicago’s wereldberoemde Tribune Tower – een ontdekking die me versteld doet staan.
Een oude dame passeert en knikt vriendelijk. Ze heeft geen idee dat haar bescheiden gemeenschap een wereldschokkend geheim bewaart dat in 1922 de Amerikaanse skyline voorgoed veranderde. De stilte hier is bijna tastbaar, terwijl ik het bewijs vastleg met mijn camera.
Hoe een Franse minitoren een Amerikaanse wolkenkrabber werd
De Tour de la Madeleine, voltooid in 1526, heeft een adembenemende gotische stijl die architecten wereldwijd zou betoveren. Maar wat de 2,7 miljoen inwoners van Chicago niet weten, is dat hun 141-meter hoge Tribune Tower – het iconische kantoor van de Chicago Tribune – direct werd ontworpen naar het voorbeeld van deze Normandische juweel.
John Mead Howells, de Amerikaanse architect, bezocht dit Franse dorpje in 1921 en raakte geobsedeerd door de unieke verticale lijnen en de dramatische silhouetten van de toren. Zijn winnende ontwerp voor de Chicago Tribune-competitie was een rechtstreekse Amerikaanse vertaling van Verneuil’s romaanse en gotische elementen, op een schaal 3,1 keer groter dan het origineel.
De meest fascinerende ontdekking is dat 32 beeldhouwwerken op de toren exact werden gerepliceerd in de Tribune Tower, maar nauwelijks iemand kent deze verbinding. Net zoals dit Duitse stadje van 14.207 inwoners brouwt dagelijks 13.700 flessen voor 83 landen wereldwijd, heeft Verneuil een culturele export die zijn bevolkingsaantal ver overstijgt.
Nog verrassender: vanaf januari 2025 is de torentoegang tijdelijk gesloten voor restauratie, waardoor nu de laatste kans is om het origineel te ervaren voordat het 18 maanden achter de steigers verdwijnt.
Het Chicago-mysterie dat niemand kent
Anders dan Rouen’s beroemde kathedraal of de Mont-Saint-Michel die jaarlijks miljoenen toeristen trekken, ontvangt Verneuil-sur-Avre amper 11.000 bezoekers per jaar. Het contrast is verbluffend: terwijl toeristen zich verdringen in overvolle Normandische trekpleisters, blijft de directe voorouder van Amerika’s architecturale erfgoed praktisch onontdekt.
“We zien hier soms Amerikaanse architectuurstudenten die urenlang naar boven staren, tekeningen maken en fluisteren over de gelijkenissen. Ze noemen het ‘de moeder van moderne verticale architectuur’ maar voor ons is het gewoon onze kerk.”
De verbinding tussen deze twee bouwwerken vertelt een fascinerend verhaal van culturele uitwisseling. Terwijl dit Armeense kloostercomplex van 7.000 bezoekers verbergt het 716 jaar oude mysterie, bewaart Verneuil een architecturaal DNA dat letterlijk naar Amerika oversprong.
In Chicago betalen toeristen $30 voor een architectuurtour van de Tribune Tower, terwijl hier het originele meesterwerk gratis te bezichtigen is. Lokale historici noemen dit “le secret transatlantique” – een verborgen erfgoedlijn die twee continenten verbindt.
Wat de reisgidsen je niet vertellen
Voor de ultieme ervaring, parkeer gratis op Place de La Madeleine en bezoek de kerk tussen 8:00-10:00 uur wanneer het ochtendlicht perfect door de glas-in-loodramen valt. In augustus creëert de zon om 19:30 een spectaculair roze gloed op de westelijke façade dat Tribune Tower-fotografen “het magische uur” noemen.
De VVV organiseert sinds het sluiten van de toren speciale avondrondleidingen op dinsdag en vrijdag waar archiefmateriaal wordt getoond van de Amerikaanse architecten die hier inspiratie opdeden. Het is raadzaam om drie dagen vooraf te reserveren.
De huidige restauratieperiode biedt een zeldzame kans om de toren van dichtbij te bestuderen, waarbij zoals dit Sloveense stadje van 5.900 inwoners verbergt 500 jaar oude kwikmijnen sinds 1490, ook Verneuil zijn erfgoed zorgvuldig bewaart voor toekomstige generaties.
Voor culinaire verkenners: proef de “Pain de la Tour” bij Boulangerie Moreau – een brood gebakken volgens 16e-eeuws recept, vergelijkbaar met wat dit Franse dorpje van 3.857 inwoners trekt 25.000 bezoekers voor de perfecte bloedworst doet, maar hier volledig onder de radar.
Terwijl ik afscheid neem van Verneuil-sur-Avre, kijk ik nog één keer achterom naar de majestueuze toren. Sarah, mijn vrouw en fotograaf, heeft perfect vastgelegd hoe het avondlicht de stenen doet gloeien. Het is moeilijk te bevatten dat dit bescheiden Franse dorpskerkje letterlijk de blauwdruk werd voor een van Amerika’s meest iconische wolkenkrabbers. In deze wereld van massatoerisme voelt het als een zeldzaam privilege om een architecturaal geheim te kennen dat binnenkort anderhalf jaar onzichtbaar zal zijn. De kracht van dit geheim doet me denken aan wat mijn dochter Emma eens zei bij het zien van een sterrenhemel: soms zijn de meest indrukwekkende dingen verborgen in het volle zicht.