Ik ben net aangekomen op de top van wat de Fransen noemen ‘Le Mont Cassel’. Op 176 meter hoogte – het hoogste punt van de gehele Vlaamse regio – kijk ik uit over een panorama dat me letterlijk de adem beneemt. In alle richtingen strekt het vlakke land zich uit tot wel 80 kilometer ver. Een lokale man wijst naar de horizon: “Bij helder weer kun je de Engelse kust zien.” Dit minuscule Franse dorpje met slechts 2.300 inwoners verbergt een geheim dat zelfs doorgewinterde Europese reizigers vaak missen: het is niet alleen historisch belangrijk, maar ook strategisch cruciaal geweest gedurende acht eeuwen Europese geschiedenis.
De vergeten uitkijkpost waar keizers en maarschalken Europa’s lot bepaalden
Terwijl ik langs de oude kasseien naar boven wandel, realiseer ik me dat ik letterlijk in de voetsporen treed van Keizer Filips II, Barbarossa en zelfs maarschalk Foch. Cassel’s strategische hoogte maakte het tot een militair commandocentrum door de eeuwen heen. Waar Arnhem’s combinatie van cultuur en oorlogsgeschiedenis WO2-verhalen vertelt, verenigt Cassel acht eeuwen militaire strategie met levende volkscultuur.
Op het centrale plein ontdek ik iets bijzonders: gigantische reuzenpoppen – Reuze-Papa (6,25m) en Reuze-Maman (5,85m) – staan in het gemeentehuis bewaard. Deze UNESCO-erkende reuzen komen tijdens carnaval tot leven in kleurrijke optochten. Net zoals het Duitse wijndorp dat wereldwijde invloed heeft, heeft dit kleine dorp disproportionele culturele invloed als hoeder van eeuwenoude tradities.
Bovenaan de heuvel bereik ik de Moulin de Cassel, een authentieke houten windmolen die sinds 1947 het panorama bewaakt. Van hieruit zie ik drie landen tegelijk: Frankrijk, België en bij helder weer zelfs Engeland. De molen is niet alleen een toeristisch icoon maar functioneert nog steeds, met wieken die draaien bij voldoende wind.
Wat Cassel onderscheidt van overtoeristische Vlaamse steden
Terwijl Brugge jaarlijks 8 miljoen bezoekers verwerkt, blijft Cassel authentiek met slechts een fractie daarvan. Hier vind je geen selfie-sticks of toeristische restaurants met foto-menu’s. In plaats daarvan heeft het dorp vijf traditionele estaminets – Vlaamse cafés waar lokale specialiteiten en ambachtelijke bieren worden geserveerd.
“Toen ik voor het eerst binnenstapte in een estaminet, voelde ik me meteen thuis. Geen fancy inrichting, gewoon authentieke gezelligheid. De eigenaar vertelde verhalen over de reuzen alsof het familieleden waren, terwijl we regionale bieren proefden.”
Terwijl Gouda’s middeleeuwse glaskunstschatten verborgen kunstschatten herbergt, biedt Cassel authentieke cultuur zonder massa’s. Het Musée de Flandre toont Vlaamse meesterwerken in een indrukwekkend 16e-eeuws gebouw, vaak met minder dan 10 bezoekers tegelijk aanwezig.
De hoogste plek van Vlaanderen was ook het hoofdkwartier van maarschalk Foch tijdens de Eerste Wereldoorlog. Terwijl Montmédy met zijn imposante citadel een fort beschermt, bewaakt Cassel een heel landschap – een strategische positie die acht eeuwen Europese geschiedenis heeft beïnvloed.
Wat de reisgidsen je niet vertellen
De beste toegang tot Cassel is via de D916 vanuit Duinkerke (25 minuten rijden). Parkeer op het Place du Général Vandamme, waar je gratis kunt staan. Bezoek het dorp bij voorkeur tijdens de vroege ochtend of late namiddag voor het mooiste licht over het panorama.
Voor de ultieme ervaring moet je niet de bekende molen bezoeken, maar de Jardin du Mont des Récollets – een verborgen tuin met thematische kamers die de seizoenen representeren. In augustus is de zomertuin op zijn hoogtepunt met weelderige rozen en aromatische kruiden.
De lokale estaminet Het Kasteelhof serveert het beste authentieke Vlaamse stoofvlees (€16), bereid volgens een recept dat al drie generaties wordt doorgegeven. Bestel het met een lokaal gebrouwen Casselois bier, dat nergens anders te vinden is.
Terwijl de zon langzaam zakt over het oneindige Vlaamse landschap, besef ik dat de magie van Cassel niet alleen in zijn hoogte ligt. Het is de zeldzame combinatie van een strategisch uitkijkpunt, levendige cultuur en ongerepte authenticiteit die dit dorp zo bijzonder maakt. Mijn vrouw Sarah, die de lokale reuzen fotografeerde, fluisterde het perfect: “Dit is Vlaanderen zoals het bedoeld is.” Als een levende uitkijktoren die eeuwen Europese geschiedenis heeft aanschouwd, blijft Cassel wachten op reizigers die bereid zijn iets hoger te klimmen voor een diepere ervaring.