Terwijl ik langs de eeuwenoude stenen huizen wandel, valt de tijd stil in Lacock. Dit Engelse dorp van 1.100 inwoners in Wiltshire verbergt een onwaarschijnlijke dubbele claim to fame: hier werd in 1835 de moderne fotografie geboren én bijna twee eeuwen later transformeerde het in de magische wereld van Harry Potter. Het contrast is betoverend – in dezelfde middeleeuwse kloostergangen waar William Henry Fox Talbot de eerste fotografische negatief vastlegde, liepen later Harry Potter-acteurs door wat zou doorgaan als de gangen van Zweinstein.
Waar de moderne beeldcultuur werd geboren
Lacock Abbey, gesticht in 1232 door Ela, gravin van Salisbury, werd in de 16e eeuw een landhuis dat nog steeds het kloppende hart van het dorp vormt. Het was hier waar Fox Talbot in 1835 geschiedenis schreef door het allereerste fotografische negatief te maken van een klein raam in de South Gallery.
Dit enorme wetenschappelijke doorbraak gebeurde bijna per toeval. Talbot experimenteerde met lichtgevoelige chemicaliën en papier in wat nu bekend staat als het Fox Talbot Museum, waar je de exacte apparatuur kunt zien die onze visuele wereld voor altijd veranderde.
Wat Lacock echt bijzonder maakt, is dat het vrijwel volledig eigendom is van de National Trust. Net zoals dit Engelse dorp waar Ridley Scott filmgeschiedenis schreef, heeft Lacock een rijke filmhistorie, maar dan zonder moderne aanpassingen die de authenticiteit verstoren.
Dit betekent dat wanneer je door de smalle straatjes loopt, je jezelf in de 13e eeuw waant. Geen zichtbare elektriciteitskabels, geen verkeersborden, geen straatverlichting. De tijd staat letterlijk stil, waardoor filmmakers het als perfect historisch canvas gebruiken.
Van wetenschappelijke revolutie tot filmmagie
In de jaren ’90 ontdekten Warner Bros. scouts het dorp en selecteerden de abdij als filmlocatie voor de Harry Potter-reeks. Het huis van Harry’s ouders in Godric’s Hollow staat in Church Street, terwijl de kloostergangen dienden als de corridors van Zweinstein.
Terwijl dit Luxemburgse dorf dat 10 miljoen bezoekers trok met één fototentoonstelling fotografiekunst vierde, was Lacock de daadwerkelijke geboorteplaats van het medium zelf.
“Ik kwam voor Harry Potter maar ontdekte iets veel magischer – de plek waar fotografie werd uitgevonden. Het voelde alsof ik twee werelden betrad: één van wetenschappelijke geschiedenis en één van literaire fantasie.”
Vandaag trekt deze dubbele erfenis meer dan 50.000 bezoekers per jaar naar een dorp met slechts 1.100 inwoners – een ratio van bijna 50 toeristen per inwoner. Toch voelt het nooit overvol, mede doordat de National Trust de bezoekersstromen zorgvuldig beheert.
Anders dan deze Nederlandse gemeente die het grootste rijksmonument beheert waar je kunt overnachten, is Lacock een volledig dorp onder monumentenzorg. Meer dan 90% van alle gebouwen hier vallen onder bescherming – een percentage dat vrijwel nergens anders in Europa voorkomt.
Wat de reisgidsen je niet vertellen
De beste manier om Lacock te ervaren is door vroeg te arriveren. Parkeer bij de National Trust parkeerplaats (gratis voor leden, £4 voor niet-leden) en begin je dag rond 9:00 uur wanneer de meeste dagjesmensen nog onderweg zijn.
Bezoek eerst het Fox Talbot Museum dat om 10:00 uur opent en wandel daarna door naar de abdij. Kom tijdens de herfst wanneer het gouden ochtendlicht door de kloosterramen valt – precies zoals Talbot het zag toen hij zijn eerste foto maakte. September biedt perfect fotografielicht zonder zomerdrukte.
Een lokaal geheim: ga naar de Sign of the Angel herberg voor lunch, een 15e-eeuws gebouw waar acteurs en crew van Harry Potter regelmatig verbleven tijdens filmopnames. Vraag naar een tafel in de oude bar met originele eikenhouten balken uit 1480.
De National Trust overweegt vanaf 2026 bezoekerslimieten in te stellen om het dorp te beschermen. Dit maakt 2025 mogelijk het laatste jaar van onbeperkte toegang, dus timing is essentieel voor wie de volle ervaring wil.
Terwijl ik mijn laatste foto neem van het raam waar Talbot ooit geschiedenis schreef, realiseer ik me dat Lacock een zeldzaam soort magie bezit. Mijn vrouw Sarah, zelf fotografe, noemde het “een pelgrimstocht naar de geboorteplaats van onze kunst”. In een wereld van overtoerisme en gecommercialiseerde erfgoed is Lacock een zeldzame tijdcapsule waar twee revoluties – fotografie en moderne fantasie – samenkomen in één perfect bewaard middeleeuws dorpje, wachtend op jouw ontdekking.