De mist trekt langzaam op boven de kanalen van Aurich terwijl ik mijn fiets parkeer bij de voet van de Stiftsmühle, de hoogste historische windmolen van Duitsland. Met zijn imposante 30 meter torenhoogte domineert deze gigant het vlakke Oost-Friese landschap. Terwijl toeristen in drommen naar Giethoorn en Kinderdijk trekken, ontdek ik hier in Noordwest-Duitsland een verborgen juweeltje waar slechts 42.394 inwoners de rijkdom van 20+ historische molens en 40+ kilometer kanaalfietsroutes met elkaar delen – en dat bijna zonder toeristen.
In de dunne herfstochtendnevel, die nog net boven het kanaalwater hangt, voel ik de ziel van dit Oost-Friese stadje dat zich op slechts 4 meter boven zeeniveau bevindt. Een lokale visser groet me terwijl hij zijn bootje klaarmaakt voor de dag. “Je timing is perfect,” knikt hij. “Over een paar jaar ontdekt iedereen deze plek.”
De verborgen waterwereld van Oost-Friesland
Aurich is gebouwd op een ingenieus systeem van eeuwenoude kanalen die ooit dienden als levensaders voor handel en transport. In tegenstelling tot minder toeristisch dan Kinderdijk, dit Nederlandse industriegebied waar 600 molens ooit Europa’s eerste revolutie aandreven, zijn de waterwerken hier nog steeds functioneel én verrassend rustig.
Terwijl ik langs het kanaal fiets, telt mijn blik 8 historische monumenten binnen slechts enkele kilometers – een dichtheid van bijna 1 monument per 5 km². Het Auricher Schloss herbergt het fascinerende Ost-Fries Museum, waar eeuwenoude Friese tradities zorgvuldig bewaard worden.
De combinatie van kanalen, molens en middeleeuwse architectuur doet denken aan bekendere bestemmingen, maar dan zonder de drukte. Waar Giethoorn jaarlijks meer dan 1 miljoen bezoekers verwelkomt, behoudt Aurich zijn authentieke karakter door slechts een fractie daarvan te ontvangen.
“Wij drinken hier nog thee volgens eeuwenoude Oost-Friese rituelen, niet als toeristisch spektakel maar als dagelijks gebruik. Drie slokken, geen lepel roeren, en altijd met een klontje kandij dat langzaam oplost.”
Het is deze Oost-Friese Gemütlichkeit die je nergens anders vindt. Terwijl ik door de Altstadt wandel, valt op hoe de lokale bevolking nog steeds de hoofdrol speelt in het straatbeeld – niet de souvenirwinkels of toeristenmenu’s.
Waarom 2025 het doorbraakjaar wordt
De timing van mijn bezoek blijkt cruciaal. September markeert het begin van de herfstmigratie van watervogels in de nabijgelegen UNESCO Waddenzee, waardoor natuurfotografen hier spectaculaire beelden kunnen vastleggen. De combinatie van herfstkleuren en historische architectuur creëert een fotogeniek decor zonder de zomerdrukte.
Experts voorspellen dat Aurich in 2025 meer aandacht zal krijgen door de groeiende trend naar ‘undertourism’. Na jaren van overtoerisme in populaire Europese bestemmingen, zoeken reizigers nu authenticiteit en ruimte – precies wat deze Oost-Friese parel biedt.
Sarah, mijn vrouw en reisfotografe, is gefascineerd door het Energie-, Bildungs- und Erlebniszentrum waar traditionele Oost-Friese ontwerpen samensmelten met futuristische duurzaamheidstechnologie. “Dit is waar dit Duitse havenstadje van 113.000 inwoners laat klimaatverandering voelen op een 8 meter hoog platform zijn inspiratie vandaan moet hebben gehaald,” merkt ze op.
Wat de reisgidsen je niet vertellen
De beste manier om Aurich te verkennen is met de fiets, die je kunt huren bij het treinstation voor €12 per dag. Kom vroeg in de ochtend voor gratis parkeren bij de Georgswall, direct naast het historische centrum.
Begin je dag met een traditioneel Oost-Fries theeritueel in Café Central, waar ze de authentieke drie-slokken-methode demonstreren voor slechts €4,50. Bezoek de Stiftsmühle bij voorkeur tussen 10-11 uur ’s ochtends wanneer de lichtval perfect is voor foto’s en voordat groepen arriveren.
Voor echte waterliefhebbers ligt deze Belgische rivier van 150 kilometer laat je volledig alleen peddelen door ongerepte wildernis op vergelijkbare afstand van grote steden, maar Aurichs kanalen bieden een intiemere ervaring met historische sluizen en lokale verhalen die je nergens anders hoort.
De lokale ambachtslieden verkopen nog handgemaakte producten in de Historische Drogerie Maaß – van thee tot traditionele zeep – tegen verrassend eerlijke prijzen. Bezoek op vrijdagmiddag voor de beste selectie en persoonlijke verhalen.
Als ik in de late namiddag terugkeer naar de Stiftsmühle, werpen de wieken lange schaduwen over het kanaal. Een lokaal gezin picknict aan de oever, hun stemmen zacht weerkaatsend over het water. Er is geen rij, geen gedrang, geen toeristenmenu’s – alleen authentiek Oost-Fries leven dat zich ontvouwt zoals het eeuwenlang heeft gedaan. Emma, mijn zevenjarige dochter, vergelijkt het met “het Nederland uit haar prentenboeken, maar dan echt”. En daarin schuilt de ware magie van Aurich – een levend Oost-Fries sprookje dat nog niet is ontdekt door de massa’s.