Ik stap uit mijn huurauto in de ochtendnevel en sta plotseling oog in oog met een 104,7 meter hoge bakstenen toren die majestueus boven een zee van aardbeienvelden uittorent. Dit is Hoogstraten, een Belgische gemeente van 22.403 inwoners die jaarlijks een verbazingwekkende 30.000 ton aardbeien produceert – dat is 1,34 ton per inwoner. Een productiecijfer dat sommige Amerikaanse staten beschaamd zou maken, verstopt in een grensstreekje waar België geruisloos overgaat in Nederland.
Het agrarische wereldwonder dat Europa mist
Terwijl ik over de kasseien van het marktplein loop, vertelt de lokale gids me dat Hoogstraten’s aardbeienproductie niet zomaar een bijzaak is – het is een wetenschap. De Veiling Hoogstraten, een van de grootste veilinghuizen in de Benelux, verhandelt hier meer fruit dan hele Franse departementen.
“We zijn misschien klein op de kaart, maar groot in smaak,” zegt een aardbeienkweker terwijl hij me een vers geplukte aardbei aanbiedt die bijna fluorescerend rood kleurt tegen de herfsthemel. Net zoals dit Nederlandse dorp dat 60% van de wereldbloemenhandel controleert, heeft Hoogstraten een nichemacht ontwikkeld die ver buiten proportie staat tot zijn bescheiden omvang.
In september 2025 beleeft deze agrarische supermacht een bijzondere fase. De naoogstperiode betekent dat de grootste drukte voorbij is, maar de directe verkoop aan bezoekers via automaten langs fietsroutes floreert. Voor €18 kun je de beroemde culinaire wandeling van 7,5 kilometer maken met vijf gastronomische stops – een koopje vergeleken met wat je in toeristische hotspots betaalt.
104,7 meter gotische pracht boven aardbeienkapitaal
De Sint-Catharinakerk, met haar imponerende 104,7 meter hoge bakstenen toren, zou in Brugge of Gent drommen toeristen trekken. Hier staat ze vredig te midden van landbouwvelden als een architectonisch meesterwerk zonder wachtrijen. Net zoals dit Nederlandse hanzestadje met meer monumenten per hoofd dan Brugge, biedt Hoogstraten een cultuurervaring van wereldklasse zonder de drukte.
Als je de zonsopgang vanaf de omgeving van de kerk ziet, met die imposante toren die oplicht in gouden tinten boven de dauwbedekte velden, snap je waarom we hier nooit weg willen. Het is ons dagelijks wonder.
Binnen de kerk ontdek ik een schatkamer aan glas-in-loodramen, sommige daterend uit de 16e eeuw. De akoestiek is zo perfect dat zelfs fluisteren tegen de ene muur hoorbaar is aan de andere kant – een architectonisch wonder dat ik ternauwernood had gemist als ik niet bij zonsopgang was gekomen.
Wat Hoogstraten echt bijzonder maakt is dat het, net zoals het Franse wijndorp met meer Grand Cru wijngaarden dan Bordeaux, zijn traditionele expertise heeft weten te behouden zonder te bezwijken onder massatoerisme. De gotische bakstenen architectuur en de hypermoderne aardbeienteelt vormen een contrast dat nergens anders in Europa te vinden is.
Wat de reisgidsen je niet vertellen
De beste tijd om Hoogstraten te bezoeken is vroeg in de ochtend, wanneer de mist nog over de velden hangt en de kerktoren als eerste door de zon wordt geraakt. Parkeer gratis bij het Begijnhof, op slechts 200 meter van de Sint-Catharinakerk.
De Aardbeienroute heeft drie verschillende lengtes (20km, 27km en 40km), maar insiders weten dat de 27km-route de perfecte balans biedt tussen natuur en cultuur. Onderweg vind je automaten met verse aardbeien – een zelfbedieningssysteem dat uniek is in Europa.
Wat veel bezoekers missen is dat Hoogstraten ook het UNESCO-werelderfgoed Wortel-Kolonie herbergt – een 19e-eeuwse kolonie voor landlopers die nu een natuurgebied is waar tientallen vogelsoorten leven. Hier kruist Belgische historie letterlijk de Nederlandse grens, zonder dat je het merkt.
Terwijl mijn dochter Emma zich vergaapt aan een automaat met felrode aardbeien, en Sarah de gotische architectuur vastlegt op haar camera, besef ik dat Hoogstraten precies het soort ontdekking is waarvoor ik reis. Een plaats waar de aarde haar vruchten geeft met dezelfde overvloed als waarmee de mens haar monumenten bouwt. In een continent dat kampt met overtoerisme, is dit stukje België een verfrissende herinnering dat de meest bijzondere plaatsen vaak verscholen liggen achter hun bescheiden façade.