Laten we de betekenis ontdekken van een van de meest indringende en urgente werelddagen: de Internationale Dag voor de Uitbanning van Geweld tegen Vrouwen. Op 25 november 2024 staat de wereld stil bij een probleem dat helaas nog altijd actueel is. Wist u dat elke 8 dagen in Nederland een vrouw wordt vermoord, vaak door haar (ex-)partner? Deze schokkende realiteit onderstreept het belang van deze dag. Hoe kunnen we als samenleving een einde maken aan geweld tegen vrouwen en meisjes?
De oorsprong van de dag: een tragisch verhaal van moed
De Internationale Dag voor de Uitbanning van Geweld tegen Vrouwen vindt zijn oorsprong in een hartverscheurende gebeurtenis. Op 25 november 1960 werden de zusters Mirabal, drie politieke activisten uit de Dominicaanse Republiek, vermoord in opdracht van de toenmalige dictator Rafael Trujillo. Hun tragische lot werd een symbool voor de strijd tegen geweld tegen vrouwen.
In 1981 riepen feministische activisten tijdens een bijeenkomst in Bogota 25 november uit tot ‘Dag tegen Geweld tegen Vrouwen voor Latijns-Amerika en de Caraïben’. Dit initiatief verspreidde zich als een olievlek over de wereld. In 1999 erkende de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties officieel 25 november als de Internationale Dag voor de Uitbanning van Geweld tegen Vrouwen.
De harde cijfers: een onthutsende realiteit
De statistieken rond geweld tegen vrouwen zijn schokkend en benadrukken de noodzaak van deze dag:
- Ongeveer 736 miljoen vrouwen wereldwijd hebben minstens één keer in hun leven te maken gehad met fysiek en/of seksueel geweld door een (ex-)partner of seksueel geweld door iemand anders.
- In Nederland wordt gemiddeld elke 8 dagen een vrouw vermoord, meestal door haar (ex-)partner. Dit wordt ‘femicide’ genoemd.
- Tijdens de COVID-19 pandemie is het geweld tegen vrouwen en meisjes dramatisch toegenomen, wat door de VN de ‘schaduwpandemie’ wordt genoemd.
Deze cijfers zijn meer dan statistieken; ze vertegenwoordigen levens, dromen en potentieel dat verloren gaat. Zoals Phumzile Mlambo-Ngcuka, voormalig uitvoerend directeur van UN Women, het treffend verwoordde: “Geweld tegen vrouwen is net zo vernietigend als een pandemie – het vernietigt gezondheid, waardigheid, veiligheid en autonomie van zijn slachtoffers.”
Waarom deze dag zo belangrijk is: een oproep tot actie
De Internationale Dag voor de Uitbanning van Geweld tegen Vrouwen is meer dan een herdenking; het is een krachtige oproep tot actie. Het doel is om bewustzijn te creëren, het publieke debat aan te wakkeren en concrete stappen te stimuleren om geweld tegen vrouwen uit te bannen.
Deze dag markeert ook het begin van de ’16 Dagen van Actie tegen Gendergerelateerd Geweld’, een wereldwijde campagne die loopt tot 10 december, de Internationale Mensenrechtendag. Gedurende deze periode vinden er over de hele wereld evenementen plaats om aandacht te vragen voor het probleem en oplossingen te bespreken.
De kleur oranje: een symbool van hoop
Een opvallend aspect van deze dag is het gebruik van de kleur oranje. In meer dan 100 landen worden gebouwen en monumenten oranje verlicht als teken van een toekomst zonder geweld tegen vrouwen. Deze ‘Orange the World’ campagne is een krachtig visueel symbool dat de boodschap van hoop en verandering uitdraagt.
De kleur oranje staat symbool voor een toekomst zonder geweld tegen vrouwen, als een stralende zonsopgang die de duisternis van geweld en onderdrukking verdrijft. Het is een herinnering dat verandering mogelijk is en dat we allemaal een rol kunnen spelen in het creëren van een veiligere wereld voor vrouwen en meisjes.
Kwetsbare groepen: extra aandacht nodig
Hoewel geweld tegen vrouwen een universeel probleem is, zijn sommige groepen extra kwetsbaar. Het is belangrijk om aandacht te besteden aan:
- Jonge meisjes en oudere vrouwen
- LHBTIQ+ vrouwen
- Migranten en vluchtelingen
- Inheemse vrouwen en etnische minderheden
Deze groepen hebben vaak te maken met meervoudige vormen van discriminatie en geweld. Mariam, een 23-jarige vluchteling uit Syrië, vertelt: “Als vrouwelijke vluchteling voel ik me dubbel kwetsbaar. Niet alleen moet ik me aanpassen aan een nieuwe cultuur, maar ik moet ook constant op mijn hoede zijn voor degenen die misbruik willen maken van mijn situatie.”
De rol van mannen: bondgenoten in de strijd
De strijd tegen geweld tegen vrouwen is niet alleen een ‘vrouwenzaak’. Mannen spelen een cruciale rol als bondgenoten en voorvechters van verandering. Door stereotypen en schadelijke gedragspatronen te doorbreken, kunnen mannen een belangrijke bijdrage leveren aan het creëren van een meer gelijkwaardige en geweldloze samenleving.
Zoals Jackson Katz, een vooraanstaand expert op het gebied van gendergerelateerd geweld, stelt: “We hebben een cultuuromslag nodig waarbij mannen niet langer zwijgen over geweld tegen vrouwen, maar actief opstaan tegen dit onrecht. Het is tijd dat mannen hun verantwoordelijkheid nemen en deel uitmaken van de oplossing.”
Educatie en bewustwording: sleutels tot verandering
Educatie en bewustwording zijn essentiële instrumenten in de strijd tegen geweld tegen vrouwen. Door jonge mensen al vroeg te leren over gendergelijkheid, respect en gezonde relaties, kunnen we de basis leggen voor een samenleving waarin geweld tegen vrouwen niet wordt getolereerd.
Scholen, universiteiten, maar ook bedrijven en overheidsinstanties spelen hierin een belangrijke rol. Trainingen over het herkennen en aanpakken van geweld tegen vrouwen zouden standaard moeten zijn in alle sectoren van de samenleving.
Concrete acties: wat kun jij doen?
Iedereen kan een bijdrage leveren aan het uitbannen van geweld tegen vrouwen. Hier zijn enkele concrete acties die je kunt ondernemen:
- Spreek je uit tegen seksisme en geweld, zowel online als offline
- Steun organisaties die zich inzetten voor vrouwenrechten en slachtoffers van geweld
- Educeer jezelf en anderen over de oorzaken en gevolgen van geweld tegen vrouwen
- Neem deel aan lokale evenementen en campagnes rond de Internationale Dag voor de Uitbanning van Geweld tegen Vrouwen
Zoals de bekende activiste Gloria Steinem ooit zei: “De waarheid zal je bevrijden, maar eerst zal het je boos maken.” Laat die boosheid over de onrechtvaardige behandeling van vrouwen je motiveren om in actie te komen.
Een blik op de toekomst: hoop en vastberadenheid
Hoewel de cijfers ontmoedigend kunnen zijn, is er reden voor hoop. Wereldwijd groeit het bewustzijn rond geweld tegen vrouwen en steeds meer landen nemen concrete maatregelen om dit probleem aan te pakken. De #MeToo-beweging heeft laten zien hoe krachtig collectieve actie kan zijn in het aankaarten van misstanden en het teweegbrengen van verandering.
De strijd tegen geweld tegen vrouwen is als het planten van een boom: het kost tijd en geduld, maar met de juiste zorg en aandacht zal het groeien en bloeien, en uiteindelijk schaduw en bescherming bieden aan toekomstige generaties.
Conclusie: Een gezamenlijke verantwoordelijkheid
De Internationale Dag voor de Uitbanning van Geweld tegen Vrouwen herinnert ons eraan dat de strijd tegen gendergerelateerd geweld een gezamenlijke verantwoordelijkheid is. Het is een dag om stil te staan bij de vooruitgang die we hebben geboekt, maar ook om ons te realiseren hoeveel werk er nog te doen is.
Laten we deze dag aangrijpen om ons opnieuw in te zetten voor een wereld waarin alle vrouwen en meisjes vrij kunnen leven van angst en geweld. Want zoals de Indiase activist Mahatma Gandhi ooit zei: “Wees zelf de verandering die je in de wereld wilt zien.” Samen kunnen we een verschil maken en bijdragen aan een veiligere, rechtvaardiger wereld voor iedereen.