Ik stap uit de bus in Albarracín en voel meteen mijn kaak zakken. Hier, op 1.182 meter hoogte in de ruige Sierra de Albarracín, staat een sprookje van roze zandsteen. Terwijl de ochtendzon de middeleeuwse gebouwen verlicht, kan ik nauwelijks geloven dat dit kleine vestingstadje van slechts 1.005 inwoners jaarlijks maar liefst 49.049 bezoekers verwerkt. Dat is 48,8 toeristen per inwoner – een verhouding die binnenkort de wereldpers zal halen wanneer duurzaamheidsmaatregelen onvermijdelijk worden. Dit is waarom oktober 2025 het perfecte – en misschien laatste – moment is om dit Spaanse juweeltje te ervaren zoals het bedoeld was.
Een stad op het kritieke punt van overtoerisme
Terwijl ik door de nauwe, middeleeuwse straatjes wandel, valt me op hoe perfect alles bewaard is gebleven. Elk gebouw, elke straathoek weerspiegelt de 1000-jarige geschiedenis van deze voormalige Moorse vesting, later christelijk bolwerk. Dit is geen gereconstrueerd toeristenparadijs – dit is echt.
Maar die authenticiteit staat onder druk. Volgens een 2023 Holidu-onderzoek staat Albarracín op plek 7 in Spanje qua toeristische druk – hoger dan veel beroemde kustplaatsen. De cijfers zijn onthutsend: meer dan 130 bezoekers per dag in een gemeenschap die in één schoolbus zou passen.
Terwijl nabijgelegen Bubión met 311 inwoners nog zijn rust bewaart, worstelt Albarracín met zijn plotselinge beroemdheid. Na te zijn uitgeroepen tot “mooiste dorp van Spanje” in 2017 door Guía Repsol-lezers, is de stroom bezoekers exponentieel toegenomen.
Wat maakt dit dorp zo onweerstaanbaar? Het antwoord ligt in de unieke rodeno – de roze zandsteenformatie waaruit en waarop het dorp is gebouwd, die bij zonsopgang en zonsondergang een betoverende gloed afgeeft.
De paradox van authenticiteit versus populariteit
Het contrast met andere toeristische hotspots is opvallend. Terwijl het Italiaanse Vernazza een extreme 1445:1 ratio heeft, maakt Albarracín’s 48,8:1 verhouding het relatief bescheiden – maar de impact is hier voelbaarder door de beperkte ruimte binnen de middeleeuwse muren.
De stad ligt ook aan de Camino del Cid, een historische route die de voetsporen volgt van de legendarische Spaanse held El Cid, wat extra bezoekers aantrekt. Momenteel overweegt UNESCO de stad als werelderfgoed, wat de bezoekersaantallen alleen maar zal doen stijgen.
“Vijf jaar geleden kon je hier overnachten in totale rust. Nu komen toeristen massaal, zowel doordeweeks als in het weekend. Het dorp behoudt zijn ziel, maar voor hoelang nog?”
De lokale economie bloeit – huizen beginnen bij €10.000 maar worden snel opgekocht als vakantieverblijven. Tegelijk vrezen bewoners dat de ziel van hun gemeenschap op het spel staat.
Net als bepaalde Belgische dorpen worstelt Albarracín met het behouden van authenticiteit terwijl het dagtoerisme explodeert. Het verschil? De extreem beperkte infrastructuur van deze bergvesting.
Wat de reisgidsen je niet vertellen
Als je wilt ervaren wat Albarracín zo bijzonder maakt, ga dan vóór 10 uur ’s ochtends naar de Rincón del Abanico – een straathoek waar de huizen zo dicht op elkaar staan dat “je de buurvrouw de hand kunt schudden”. De meeste tourbussen arriveren pas na 11 uur.
Parkeer bij Plaza del Portal de Molina (€3 per dag) aan de voet van het dorp in plaats van te proberen de nauwe straatjes in te rijden. De wandeling omhoog biedt adembenemende uitzichten die je anders zou missen.
Bezoek de Catedral de Albarracín alleen met een gids – dit is verplicht maar garandeert een diepere ervaring dan alleen rondkijken. In oktober 2025 zijn de omringende bossen op hun kleurrijkst, terwijl de extreme zomerhitte is verdwenen.
Voor het ultieme uitzicht over de stad klim je naar Mirador de Albarracín – het is een stevige klim, maar mijn vrouw Sarah zegt dat de foto’s die we daar maakten de beste zijn van onze hele reis door Spanje.
Waarom oktober 2025 het perfecte moment is
Met Spanje’s toerisme in 2025 op recordhoogte (+8,7% inkomsten tot €36,18 miljard), staat Albarracín op een keerpunt. Zoals Charleville-Mézières bewijst dat kwaliteit niet altijd drukte betekent, zullen kleine juwelen als Albarracín keuzes moeten maken.
De lokale overheid bespreekt nu maatregelen die in 2026 van kracht worden: toegangsquota, tijdslots, zelfs toegangsprijzen. Oktober biedt een zeldzame combinatie: perfecte temperaturen (gemiddeld 17°C overdag), kleuren in de natuur, en nog net vóór de verwachte veranderingen.
Terwijl de zon ondergaat achter de rode stadsmuren, realiseer ik me dat dit misschien wel het laatste seizoen is waarin je Albarracín kunt ervaren zoals het eeuwenlang was: een perfecte middeleeuwse droom, gevormd door mens en natuur in harmonie. Sommige plekken zijn het bewaren waard, zelfs als dat betekent dat we niet allemaal tegelijk kunnen komen.