Ik sta op een geplaveid pleintje in Zuid-Holland, omringd door gebouwen die zo authentiek zijn dat het lijkt alsof ik door een tijdmachine ben gestapt. Dit is Goedereede, een Nederlandse stad met slechts 2.285 inwoners maar met een beter bewaard gebleven middeleeuws centrum dan veel beroemde Europese toeristische trekpleisters. Terwijl ik door de smalle straatjes loop, realiseer ik me iets bijzonders: van alle verborgen historische parels die ik in mijn carrière heb ontdekt, is dit misschien wel de meest onterechte onbekende.
Op slechts 80 kilometer van Rotterdam vind je dit perfecte openluchtmuseum waar je vrijwel alleen bent met de geschiedenis. Hoe kan zo’n complete middeleeuwse stadskern nog steeds onder de internationale radar blijven? Dat is het mysterie dat ik vandaag ga ontrafelen.
Een middeleeuwse parel met 700 jaar stadsrechten
Goedereede verwierf al in 1312 stadsrechten, wat het tot een van de oudste stedelijke centra van Zuid-Holland maakt. Wat nog indrukwekkender is: bijna 70% van de gebouwen in het centrum zijn monumentale panden met behoud van hun middeleeuwse karakter.
De smalle straatjes zoals de Pieterstraat en Het Klooster ademen geschiedenis. Terwijl ik over de kinderkopjes loop, valt me op hoe elk gebouw zijn eigen verhaal vertelt, zonder storende moderne aanpassingen die je in commerciële historische steden wel ziet.
Wat Goedereede echt uniek maakt is de 39,5 meter hoge stadstoren, gebouwd tussen 1467 en 1512. “Een kathedraal voor de zeelieden,” fluistert een lokale man terwijl ik foto’s maak. Het bijzondere verhaal: deze toren diende eeuwenlang als vuurtoren, waarbij men letterlijk een vuur bovenin stookte om schepen veilig de haven binnen te loodsen.
Door inpolderingen kwam de toren steeds verder van zee te liggen, een fascinerende illustratie van Nederland’s eeuwenlange strijd tegen het water. Net zoals het Nederlandse havenstadje Den Helder met zijn imposante vuurtoren, vertelt Goedereede een belangrijk maritiem verhaal dat de meeste toeristen missen.
Het authentieke alternatief voor overvolle Europese stadjes
Tijdens mijn reizen heb ik talloze middeleeuwse Europese stadjes bezocht, van Rothenburg ob der Tauber tot de dorpjes in Toscane. Toch heeft Goedereede iets wat deze bekendere bestemmingen missen: authenticiteit zonder commerciële toeristische infrastructuur.
Waar Brugge jaarlijks 8 miljoen toeristen verwelkomt, wandel je hier vaak helemaal alleen door de historische straatjes. De vergelijking met Haastrecht, een ander Nederlands vestingstadje met middeleeuwse geschiedenis, dringt zich op – beiden behouden hun geschiedenis zonder massatoerisme.
“Je kunt hier op een doordeweekse dag door het centrum lopen en je voorstellen hoe het leven er in de middeleeuwen uitzag, zonder hordes toeristen die het beeld verstoren. Dat vind je in Europa bijna nergens meer.”
De lokale trots op de geschiedenis is voelbaar maar onopvallend. Er zijn geen opdringerige souvenirwinkels, geen themarestaurants. In plaats daarvan vind je authentieke etablissementen zoals Hotel De Gouden Leeuw op de Markt, waar ooit zelfs de enige Nederlandse paus, Adrianus VI, heeft gelogeerd.
Dit historische stadje toont overeenkomsten met Nieuwpoort, dat een indrukwekkend vestingsysteem bewaart, maar Goedereede onderscheidt zich door zijn unieke maritieme geschiedenis.
Wat de reisgidsen je niet vertellen
Voor de beste ervaring parkeer je gratis bij parkeerplaats Centrum In ’t Hof naast de Spar supermarkt. Van daaruit is alles op loopafstand bereikbaar. Bezoek de stad bij voorkeur in de vroege ochtend wanneer het zachte licht de historische gebouwen prachtig verlicht.
Het torenmuseum is slechts enkele dagen per week geopend, dus check vooraf de openingstijden. De klim naar boven beloont je met een panoramisch uitzicht over het eiland Goeree-Overflakkee en bij helder weer kun je zelfs Rotterdam aan de horizon zien.
Een verborgen bonus voor natuurliefhebbers: tussen november en april kun je wilde flamingo’s spotten in het nabijgelegen Grevelingenmeer. Parkeer bij de haven van Battenoord en volg het wandelpad met informatieborden voor de beste observatiepunten.
Terwijl ik de toren verlaat en nog een laatste blik werp op het marktplein, voel ik een zeldzame tevredenheid. Mijn vrouw Sarah, die als fotograaf meereist, heeft vandaag meer authentieke beelden kunnen maken dan in menig beroemde toeristische trekpleister. Goedereede is wat de Nederlanders een “verborgen parel” noemen – en soms zijn het juist deze onopvallende plekken die je het langst bijblijven op je reizen door Europa.