Ik sta aan de rand van het Veerse Meer, waar de ochtendmist net optrekt boven het kabbelende water. Voor me ontvouwt zich een middeleeuwse skyline die doet denken aan een miniatuurversie van Edinburgh, maar dan zonder de toeristische drukte. Veere, met slechts 1.665 inwoners, verwelkomt jaarlijks een verbazingwekkende 5,3 miljoen overnachtingen. Dat is een verhouding van 3.200 toeristen per inwoner – een van de hoogste in Europa. Het raadsel dat ik vandaag wil ontrafelen: hoe behoudt dit kleine havenstadje zijn authenticiteit terwijl het zoveel bezoekers verwerkt?
Het 90%-raadsel: Monumentale bescherming versus massatoerisme
Wandelend door de smalle straatjes valt direct op waarom Veere zo geliefd is. Een adembenemende 90% van alle gebouwen in het centrum geniet monumentale bescherming. De 16e-eeuwse gevels en pakhuizen zijn perfect bewaard gebleven, zonder de moderniseringen die je in naburige steden ziet.
“We lopen hier een dunne lijn tussen behoud en leefbaarheid. Maar we kiezen bewust voor kwaliteit boven kwantiteit,” hoor ik van een lokale winkeleigenaar terwijl ik een ambachtelijke zilverwinkel binnenstap, refererend aan een eeuwenoude traditie hier.
Wat Veere uniek maakt is niet alleen de historische architectuur, maar het bewuste beleid om massatoerisme te beheersen. Anders dan Amsterdam, dat worstelt met 25 bezoekers per inwoner, heeft Veere een model ontwikkeld dat duurzamer lijkt.
De sleutel tot dit succes? Een balans tussen toerisme en gemeenschapsleven. Terwijl 75% van de inwoners aangeeft trots te zijn op de toeristische aantrekkingskracht, voelt slechts 50% zich gehoord in het toerismebeleid – een paradox die de gemeente nu actief probeert op te lossen.
2025: Het kantelpunt voor Veeres model
Dit jaar markeert een cruciaal moment voor Veere. Na jaren van toeristische groei vindt in 2025 een complete evaluatie plaats van het toeristisch gastheerschap. De uitkomst bepaalt of het huidige model van vier strategisch geplaatste informatiepunten blijft bestaan.
Ik ontmoet Sarah, mijn vrouw en fotografe, bij de haven waar historische schepen afgemeerd liggen. “Dit doet me denken aan die kleine Schotse havenstadjes waar we waren, maar dan met perfecte fietspaden,” merkt ze op terwijl ze het ochtendlicht vastlegt dat op de gevels valt.
Je kunt hier nog steeds het gevoel krijgen dat je de eerste bezoeker bent die de stad ontdekt, vooral als je vroeg op pad gaat. Waar vind je dat nog in een plaats die zo populair is?
Net als Schiermonnikoog met zijn bewuste beperking van toerisme, experimenteert Veere met manieren om bezoekers te spreiden over verschillende seizoenen en locaties. De recente daling van 2% in overnachtingen wordt gezien als een kans om kwaliteit te verhogen in plaats van aantallen.
Wat de reisgidsen je niet vertellen
Voor de perfecte Veere-ervaring moet je de stad benaderen via de noordelijke route langs het Veerse Meer. Parkeer bij het gratis Bastion parkeerterrein en wandel langs de haven naar het centrum. Dit geeft je direct het beste zicht op de historische skyline.
Bezoek Veere bij voorkeur vóór 10:00 uur of na 17:00 uur, wanneer de dagjesmensen vertrokken zijn maar de restaurants nog open zijn. In augustus kun je profiteren van het Veerse Havenevenement zonder de extreme drukte die je in vergelijkbare toeristische bestemmingen zou ervaren.
Een tip die zelfs het monumentenrijke Venlo zou kunnen leren van Veere: volg de onofficiële “Toeristenroute voor Bewoners” – begin bij de veerpont naar Kamperland, fiets 7 kilometer langs de oude dijken, en eindig bij Café De Werf waar lokale vissers nog steeds hun verhalen delen.
Waarom 2025 het jaar van Veere wordt
Als ik ’s avonds met Emma, mijn zevenjarige dochter, langs de haven wandel, valt me op hoe rustig het is geworden. Ze wijst naar een klein vissersbootje dat binnenkomt. “Kijk papa, ze vangen nog steeds vis zoals vroeger!”
Dat is precies waarom Veere in 2025 in de schijnwerpers zal staan als voorbeeld voor andere toeristische bestemmingen. In een tijd waarin overtourisme een crisis veroorzaakt in steden als Venetië en Barcelona, bewijst Veere dat een historisch juweel met 3.200 overnachtingen per inwoner toch zijn ziel kan behouden.
Als je Veere dit jaar bezoekt, maak je deel uit van een historisch moment – het laatste jaar voordat een nieuw evenwicht gevonden wordt tussen bewoners en bezoekers. Zoals we in Zeeland zeggen: “Het water komt en gaat, maar wat blijft is wat we samen beschermen.” En dat is precies wat Veere lijkt te begrijpen.