Ik stap uit mijn huurauto op de schilderachtige parkeerplaats aan de rand van Durbuy. Voor me ontvouwt zich het meest verbluffende geografische contrast dat ik in jaren heb gezien. Dit is officieel ’s werelds kleinste stad met slechts 400 inwoners in de stadskern, maar ik ben zojuist een gemeente binnengereden die zich uitstrekt over 157 vierkante kilometer met ruim 11.500 inwoners. De ochtendzon weerkaatst op de middeleeuwse kalkstenen gebouwen terwijl ik door de smalle straatjes wandel. Hoe kan zo’n minuscule plek zo’n gigantisch verhaal verbergen?
Durbuy’s 5000-jarige megalietengeheim dat Stonehenge naar de kroon steekt
Durbuy’s charmante centrum is slechts het begin van een episch avontuur. Op amper 7 kilometer afstand in de dorpen Wéris en Oppagne ligt de grootste megalietenconcentratie van België, een archeologisch wonder dat dateert uit 3000 v.Chr.. Deze prehistorische steenformaties vormen een mysterieuze lijn van dolmens en menhirs die eeuwenlang astronomische en religieuze betekenis hadden.
De combinatie is werkelijk uniek in Europa: een middeleeuwse mini-stad met prehistorische monumenten in de achtertuin. In tegenstelling tot het overvolle Stonehenge, waar je door hekken en bewakers op afstand wordt gehouden, kun je hier de megalietstenen aanraken en ervaren zoals onze voorouders dat deden.
Wat deze plek nog bijzonderder maakt is dat je er meestal alleen bent. Terwijl ik mijn hand op een 5000 jaar oude menhir leg, realiseer ik me dat dit net zo indrukwekkend is als Drouwen’s hunebedden in Nederland, maar zonder de toeristenmassa’s. De lokale legende zegt dat deze stenen ’s nachts naar de rivier lopen om te drinken – een verhaal dat in de stille omgeving bijna geloofwaardig klinkt.
Waar het kleinste zich meet met het grootste
Durbuy verwierf zijn stadstitel al in 1331, toen Koning Jan van Bohemen de rechten verleende. Sindsdien is de kern nauwelijks gegroeid, ingeklemd tussen de Ourthe-rivier en steile hellingen. Drie op vier gebouwen in het centrum zijn beschermde monumenten, waardoor je door een levend openluchtmuseum wandelt.
“Je voelt hier de eeuwen onder je voeten. ’s Ochtends vroeg, als de mist nog over de rivier hangt en de toeristen nog slapen, kun je de geschiedenis bijna horen fluisteren.”
Deze historische authenticiteit contrasteert scherp met de moderne avonturenmogelijkheden. In Adventure Valley, op slechts 5 minuten rijden van het centrum, vind je meer dan 25 buitenactiviteiten, van klimparken tot mountainbikeroutes, die Neufchâteau’s Ardennenwildernis naar de kroon steken.
De gemeente Durbuy is verrassend groot, terwijl La Roche-en-Ardenne’s kasteelavonden meer bekendheid genieten. Toch biedt Durbuy een zeldzame combinatie: een behouden middeleeuws centrum omringd door moderne faciliteiten en ongerepte natuur. Waar anders vind je een stad die beweert de kleinste ter wereld te zijn, maar tegelijk een van de grootste gemeentes van de regio omvat?
Wat de reisgidsen je niet vertellen
De beste manier om Durbuy te bezoeken is via de N833 vanuit Barvaux, waar je gratis kunt parkeren bij het treinstation, op 1,8 kilometer wandelafstand van het centrum. Alternatieven zijn de P1-parkeerplaats (€6 per dag) of de P2-parkeerplaats (€8 per dag) die dichter bij het centrum liggen.
Bezoek de megalietensite vroeg in de ochtend, voor 10:00 uur, wanneer de dagjesmensen nog niet zijn gearriveerd. Loop de officiële megalietenroute (8km) die alle belangrijke stenen verbindt, en download de gratis audiotour via de Wéris-Durbuy toeristische app.
Voor de ultieme ervaring, combineer je bezoek aan Durbuy (ochtend) met de megalietensite (middag) en rond af met een kajaktocht op de Ourthe. In augustus 2025 kun je ook profiteren van speciale nachtelijke rondleidingen bij de megalietensite tijdens de Perseïden-meteorenregen.
Als mijn dochter Emma en ik door de smalle straatjes van Durbuy wandelen, besef ik dat deze plek de perfecte balans biedt tussen wat we zoeken in reizen: historie die tot leven komt zonder glazen vitrines, natuur die uitnodigt zonder hekken, en mysterie dat je kunt aanraken. Sarah, mijn vrouw, fotografeert de contrasten tussen de minuscule middeleeuwse kern en de uitgestrekte natuurlijke rijkdom eromheen. Durbuy is als een Keltisch juweel, klein in omvang maar oneindig in verhalen – en het wacht nog steeds op ontdekking door degenen die verder kijken dan de gebruikelijke toeristische routes.