Ik stap uit mijn huurauto op een rustige maandagochtend in juni 2025. Voor me ontvouwt zich Montfoort, een Nederlandse stad met slechts 9.900 inwoners maar een verbazingwekkende 850 jaar geschiedenis. Mijn eerste indruk: dit is Nederland zoals je het in reisgidsen nooit ziet. Op slechts 30 minuten rijden van het toeristische Utrecht ligt deze plek verstopt, waar middeleeuwse muren fluisteren over ridders en machtige burggraven. Dit voelt als een ontdekking die bijna te goed is om te delen – een plaats die op het punt staat doorbraak-bekendheid te krijgen, maar nog even geniet van haar laatste momenten van authentieke rust.
Waarom 2025 het kantelpunt wordt voor Nederland’s verborgen kasteelstad
Als ik langs de Hollandse IJssel wandel, realiseer ik me dat Montfoort in 2025 een cruciale transitie doormaakt. De stad met haar 13.779 gemeentelijke inwoners staat op het punt ontdekt te worden door reizigers die moe zijn van de drukte in Amsterdam en Rotterdam.
“We zien een 35% toename in weekend-bezoekers sinds begin dit jaar,” vertelt een lokale caféhouder me terwijl ik geniet van verse appeltaart bij De Heeren van Montfoort. Wat Montfoort onderscheidt is de ongerepte combinatie van middeleeuwse geschiedenis en moderne gezelligheid zonder de mensenmassa’s.
De oorsprong van de stad gaat terug naar 1170, toen bisschop Godfried van Rhenen hier een verdedigingsburcht bouwde met de naam ‘Mons Fortis’ – Latijn voor ‘sterke berg’. Deze strategische locatie beschermde het Sticht Utrecht tegen invallen van de Hollandse graven. Terwijl ik door de smalle straatjes loop, vind ik mezelf terug bij de 15e-eeuwse toegangspoort met twee ronde torens – het enige dat overbleef nadat Franse troepen het kasteel in 1672 opbliezen.
Net zoals het nabijgelegen Gouda middeleeuwse geheimen bewaart die Brugge zou benijden, biedt Montfoort een authentieke ervaring die zelfs de meeste Nederlanders nog niet hebben ontdekt.
Het Nederlandse ‘Mini-Rothenburg’ zonder de toeristenbussen
Wat Montfoort zo bijzonder maakt in 2025 is dat het de charme biedt van beroemde Europese middeleeuwse stadjes, maar zonder de overweldigende drukte. Waar in het Duitse Rothenburg ob der Tauber toeristen in drommen door de straten schuifelen, kun je hier nog rustig een koffie drinken op het marktplein zonder een selfie-stok te zien.
“Ik kom hier elke zomer. Het voelt als een reis terug in de tijd, maar zonder de toeristische vallen. Je kunt de geschiedenis hier nog écht voelen zonder door mensenmassa’s te moeten worstelen.”
De vergelijking met grotere historische steden is onvermijdelijk, maar oneerlijk. Terwijl toeristen zich verdringen in bekende steden zoals Den Haag met zijn internationale allure, biedt Montfoort juist een intieme ervaring.
Met 2.030 geregistreerde bedrijven en slechts 91 winkels in de gemeente, is het commerciële karakter behouden gebleven. Wat me opvalt terwijl ik langs de Commanderij van Sint Jan loop – een voormalig kloostercomplex – is dat veel historische gebouwen nieuwe bestemmingen hebben gekregen zonder hun karakter te verliezen.
Als onderdeel van dezelfde Nederlandse verdedigingsstrategie als andere historische grensdorpen met 17e-eeuwse vestingwerken, maakt Montfoort deel uit van de indrukwekkende Oude Hollandse Waterlinie, een ingenieus defensiesysteem dat het land kon beschermen door het onder water te zetten.
Wat de reisgidsen je niet vertellen over Montfoort in 2025
De beste manier om Montfoort te ervaren is via de Waterlinieommetjes – korte wandelingen langs historische verdedigingswerken. Begin bij het oude stadhuis op de markt en volg de borden richting de kasteelruïne.
Bezoek op dinsdagochtend voor de meest authentieke ervaring, wanneer lokale producenten hun waren verkopen op de kleine markt. Voor een authentiek diner reserveer bij Restaurant De Schans, waar je voor €25-35 kunt genieten van Franse gerechten met Nederlandse accenten.
Fotografen moeten zeker de zonsopgang bij de kasteelpoort vastleggen, wanneer het eerste licht de 15e-eeuwse torens verguldt – een moment dat ik gisteren vastlegde met mijn iPhone terwijl mijn vrouw Sarah nog sliep in ons B&B.
Wat me het meest verraste was hoe Montfoort aanvoelt als een plaats die tegelijk in het verleden en het heden leeft – als een tijdcapsule die langzaam openbreekt voor de wereld. Net zoals Emma, mijn zevenjarige dochter, thuis verhalen vertelt over ontdekking en verborgen schatten, is dit stadje een verhaal dat wacht om verteld te worden – een Nederlands sprookje waarin de toekomst en het verleden elkaar ontmoeten langs de oevers van een middeleeuwse rivier.