Kassel, een stad met bijna 200.000 inwoners in de Duitse deelstaat Hessen, herbergt een van Europa’s meest indrukwekkende culturele landschappen: het Bergpark Wilhelmshöhe. Dit unieke park, dat sinds 2013 op de UNESCO Werelderfgoedlijst prijkt, vormt een buitengewone combinatie van barokke tuinarchitectuur, romantische landschapskunst en spectaculaire waterwerken. Als ervaren reisjournalist heb ik het voorrecht gehad deze verborgen schat te ontdekken – een plek waar natuur en cultuur samensmelten tot een onvergetelijke ervaring die je letterlijk de adem beneemt.
Een koninklijk park met eeuwenoude geschiedenis
Het Bergpark Wilhelmshöhe dankt zijn ontstaan aan Landgraaf Karel van Hessen-Kassel, die in 1696 opdracht gaf tot de aanleg van dit ambitieuze project. Wat oorspronkelijk begon als een barokke tuinaanleg, werd later door zijn kleinzoon Wilhelm I verder uitgebreid tot het indrukwekkende park dat we vandaag kennen.
“Het Bergpark vertegenwoordigt een van de meest ambitieuze landschappelijke kunstwerken ooit gemaakt door mensenhanden,” vertelt Dr. Heinz Schütz, kunsthistoricus en specialist in Duitse paleistuinen. “Wat het zo bijzonder maakt is de perfecte integratie van architectuur, natuur en hydraulisch vernuft.”
Met een oppervlakte van ruim 560 hectare is het Bergpark een van de grootste bergparken van Europa. Het strekt zich uit over de westelijke heuvels van Kassel en biedt adembenemende vergezichten over de stad en het omringende landschap.
Hercules: de wachter van Kassel
Wanneer je Kassel nadert, valt je blik onvermijdelijk op het machtige Hercules-monument, dat als een stenen reus over de stad waakt. Dit 70 meter hoge bouwwerk, bekroond met een 8,5 meter hoog koperen beeld van de mythologische held, vormt het indrukwekkende centrum van het Bergpark.
De Hercules is niet alleen een architectonisch hoogstandje, maar ook een symbool van kracht en macht – precies wat Landgraaf Karel wilde uitstralen. Het monument, voltooid in 1717, is gebouwd op het hoogste punt van het park, op de Karlsberg, waardoor het zichtbaar is vanuit vrijwel elk deel van Kassel.
De klim naar het monument is inspannend maar absoluut de moeite waard. Eenmaal boven wordt je beloond met een panoramisch uitzicht dat zich uitstrekt tot aan de Harz-bergen bij helder weer. Een vergelijkbare natuurpracht kun je trouwens ook ervaren als je de betoverende Harz met een camper verkent.
Waterkunst die je sprakeloos maakt
De absolute hoofdattractie van het Bergpark zijn zonder twijfel de beroemde waterspelen (Wasserspiele). Dit ingenieuze hydraulische systeem, dat volledig werkt op natuurlijke waterdruk zonder pompen, dateert uit de 18e eeuw en is nog steeds volledig functioneel – een technisch wonder uit een tijd zonder elektriciteit.
“Wat dit watersysteem zo bijzonder maakt, is niet alleen de schaal – meer dan 750.000 liter water dat door 12 kilometer aan waterwerken stroomt – maar ook het feit dat het allemaal werkt op pure zwaartekracht,” legt parkopzichter Thomas Berger uit. “Het is een perfect voorbeeld van 18e-eeuwse innovatie die de tand des tijds heeft doorstaan.”
Elke woensdag, zondag en op feestdagen om 14:30 uur, van mei tot oktober, komen duizenden bezoekers naar het park om getuige te zijn van dit spectaculaire schouwspel. Het water begint zijn reis bij het Hercules-monument en baant zich in ongeveer 30 minuten een weg naar beneden via monumentale cascades, kunstmatige watervallen, fonteinen en dramatische waterpartijen, om uiteindelijk te eindigen in het grote bassin voor het Schloss Wilhelmshöhe.
Ontdek het majestueuze Schloss Wilhelmshöhe
Aan de voet van het park staat het imposante Schloss Wilhelmshöhe, een neoclassicistisch paleis dat ooit diende als zomerresidentie voor de keurvorsten van Hessen. Tegenwoordig herbergt het paleis twee vooraanstaande musea: de Gemäldegalerie Alte Meister (Oude Meesters Galerij) en het Antikensammlung (Collectie Oudheden).
De Gemäldegalerie behoort tot de belangrijkste kunstverzamelingen van Duitsland, met meesterwerken van onder andere Rembrandt, Rubens, Van Dyck en een indrukwekkende collectie schilderijen van Titian. Als je van bibliotheken houdt, zal deze collectie je doen denken aan de eeuwenoude boekparadijzen in Maastricht.
Een rondleiding door het paleis biedt niet alleen inzicht in de kunstschatten maar laat ook zien hoe de Hessische adel leefde. De weelderige staatsvertrekken, met hun originele meubilair en decoraties, nemen je mee terug naar een vervlogen tijdperk van aristocratische pracht.
Löwenburg: een romantische fantasie in steen
Een wandeling van ongeveer 20 minuten vanaf het Schloss Wilhelmshöhe brengt je bij een van de meest charmante attracties van het park: Löwenburg (Leeuwenkasteel). Dit pseudo-middeleeuwse bouwwerk, opgetrokken tussen 1793 en 1801, was een van de eerste neogotische kastelen in Europa.
Wat Löwenburg zo bijzonder maakt, is niet zijn authenticiteit – het is immers een romantische reproductie – maar juist de doelbewuste illusie van verval die de architect Heinrich Christoph Jussow erin verwerkte. Het kasteel werd opzettelijk ontworpen om er oud en verweerd uit te zien, met schijnbare scheuren en instortende delen, geheel in overeenstemming met de romantische idealen uit die periode.
Binnen wachten volledig ingerichte vertrekken, een wapenkamer, ridderzaal en zelfs een kasteelkapel waar Landgraaf Wilhelm I begraven ligt. Door restauratiewerkzaamheden is het kasteel soms gedeeltelijk gesloten, dus check vooraf de actuele informatie.
Doorkruis het park te voet: wandelroutes voor elke bezoeker
Het Bergpark Wilhelmshöhe is een paradijs voor wandelaars. Met kilometers aan wandelpaden die zich door weelderige bossen, langs romantische vijvers en voorbij verborgen paviljoens slingeren, biedt het park voor elk wat wils.
Voor de ambitieuze wandelaar raad ik de ‘Große Runde’ aan – een circa 8 kilometer lange route die alle hoogtepunten van het park verbindt. Begin bij de Hercules, volg de cascades naar beneden, passeer het Schloss en maak vervolgens een lus via Löwenburg terug. Reken op minimaal 3-4 uur voor deze tocht, inclusief stops om de bezienswaardigheden te bewonderen.
Voor gezinnen met kinderen of bezoekers die minder tijd hebben, is er de ‘Kleine Runde’ van ongeveer 4 kilometer, die zich concentreert op het centrale gedeelte van het park. Als je de voorkeur geeft aan fietsen boven wandelen, dan is dat helaas niet toegestaan in het park zelf, maar je kunt wel andere indrukwekkende fietsroutes ontdekken in de omgeving van Kassel.
Praktische tips voor een onvergetelijk bezoek
De beste tijd om het Bergpark te bezoeken is ongetwijfeld tussen mei en oktober, wanneer de waterspelen actief zijn en het park in volle bloei staat. Wil je de drukte vermijden? Kom dan doordeweeks of plan je bezoek vroeg in de ochtend.
Vervoer naar het park is goed geregeld. Vanaf het centraal station van Kassel kun je tramlijn 1 nemen richting ‘Wilhelmshöhe Park’. Voor de Hercules en de hoger gelegen delen van het park is buslijn 23 beschikbaar.
Een echte aanrader is de KasselCard, die voor circa €15 verkrijgbaar is en 48 uur geldig blijft. Deze kaart biedt gratis openbaar vervoer en kortingen op musea en attracties in en rond Kassel, inclusief het Bergpark.
Gastronomische pauzes tussen het ontdekken door
Na een lange wandeling door het park verdien je een culinaire traktatie. In en rond het Bergpark vind je verschillende opties, van eenvoudige cafés tot verfijnde restaurants.
Schloss-Restaurant Wilhelmshöhe, gelegen in de voormalige keukenvleugel van het paleis, serveert traditionele Hessische gerechten met een moderne twist. Probeer hier zeker de ‘Kasseler Rippenspeer’, een lokale specialiteit van gerookt en gekookt varkensvlees.
Voor een snelle hap is Café Herkules, nabij het monument, een goede optie. Geniet hier van huisgemaakte taarten en een kopje koffie met een spectaculair uitzicht over Kassel.
Verblijven in en rond Kassel
Kassel biedt accommodaties voor elke beurs, maar als je de magische sfeer van het Bergpark volledig wilt ervaren, overweeg dan een verblijf in Hotel Wilhelmshöher Tor of Hotel Gude. Beide liggen op loopafstand van het park en bieden comfortabele kamers tegen redelijke prijzen.
Voor luxe-zoekers is het vijfsterren Schlosshotel Bad Wilhelmshöhe een uitstekende keuze. Dit elegante hotel, gelegen in een historisch gebouw met uitzicht op het park, combineert klassieke charme met moderne gemakken.
Backpackers en budgetreizigers kunnen terecht in het centraal gelegen Hostel Kassel, dat schone en betaalbare slaapzalen en privékamers biedt. Van hieruit kun je eenvoudig met de tram naar het Bergpark reizen.
Meer dan alleen het Bergpark: andere hoogtepunten in Kassel
Hoewel het Bergpark Wilhelmshöhe de onbetwiste ster van Kassel is, heeft de stad nog veel meer te bieden. Neem tijd om het stadscentrum te verkennen, dat na zware bombardementen tijdens de Tweede Wereldoorlog grotendeels is herbouwd maar nog steeds charmante hoekjes bevat.
De Karlsaue, een andere prachtige parkzone aan de zuidkant van de stad, biedt een meer formele, Franse tuinstijl die een mooi contrast vormt met het romantische Bergpark. Het park herbergt het Orangerie-paleis, botanische tuinen en uitgestrekte grasvelden – perfect voor een ontspannen picknick.
Kassel staat ook bekend als de stad van de Documenta, een van ’s werelds belangrijkste tentoonstellingen voor hedendaagse kunst, die elke vijf jaar plaatsvindt. Zelfs buiten de Documenta-jaren kun je moderne kunst bewonderen in het Fridericianum, een van Europa’s eerste openbare musea.
De omgeving van Kassel verkennen
Als je langer in de regio verblijft, gebruik Kassel dan als uitvalsbasis om het schilderachtige Noord-Hessen te verkennen. Het sprookjesachtige landschap van dit gebied inspireerde de gebroeders Grimm, die lange tijd in Kassel woonden en werkten.
De ‘Deutsche Märchenstraße’ (Duitse Sprookjesroute) voert je langs plaatsen die verbonden zijn met hun beroemde verhalen. Het nabijgelegen stadje Hann. Münden, met zijn meer dan 700 vakwerkhuizen, is een juweeltje dat een dagtrip waard is. Net als het magische Mastbos bij Breda biedt de omgeving van Kassel prachtige natuurgebieden om te ontdekken.
Voor liefhebbers van treinreizen: Kassel is uitstekend verbonden met het Duitse spoorwegnetwerk en vormt een ideaal startpunt voor het verkennen van andere Europese bestemmingen. Ontdek bijvoorbeeld 7 iconische treinroutes door Europa die vanaf hier toegankelijk zijn.
Een onuitwisbare indruk: waarom Bergpark Wilhelmshöhe je hart steelt
Na verschillende bezoeken aan het Bergpark Wilhelmshöhe blijf ik gegrepen door de tijdloze schoonheid van deze plek. Het is de perfecte symbiose tussen menselijk vernuft en natuurlijke grandeur die dit park zo bijzonder maakt. Wanneer je de mistige contouren van het Hercules-monument ziet opdoemen boven de boomtoppen, of wanneer het gebrul van neerstortend water de lucht vult tijdens de waterspelen, begrijp je waarom UNESCO dit park heeft uitgeroepen tot Werelderfgoed.
Het Bergpark Wilhelmshöhe is geen gewoon park – het is een levend kunstwerk, een buitenmuseum en een technisch wonder ineen. Het vertelt het verhaal van menselijke ambitie, vorstelijke macht en romantische idealen, terwijl het tegelijkertijd een oase van rust en natuurlijke schoonheid biedt in onze hectische wereld.
Dus pak je wandelschoenen, laad je camera op en maak je klaar om een van Duitslands best bewaarde geheimen te ontdekken. Het Bergpark Wilhelmshöhe wacht op je – een tijdloze bestemming die je ziel zal verrijken en je verbeelding zal prikkelen, lang nadat je weer naar huis bent teruggekeerd.